De periode van stormachtige terreinwinst bij de Oekraïense inval in Rusland lijkt na twee weken voorbij. De verrassingsaanval wordt nu een kwestie van de lange adem. Ondertussen voert Rusland het oorlogstempo op in Oost-Oekraïne. Een grote slag is op handen om de logistiek belangrijke stad Pokrovsk in de Donbas.
"De Oekraïense inval in Rusland is een heel riskante gok", zegt militair analist Patrick Bolder. Oekraïne zet schaarse middelen, munitie en manschappen in om een deel van de Russische grensregio Koersk tijdelijk te bezetten. Die actie is een nederlaag voor president Poetin en een morele boost voor Oekraïne, maar heeft ook een keerzijde.
Tientallen voertuigen vernietigd
Het Oekraïense leger heeft in Koersk minimaal 54 voertuigen of ander groot militair materieel verloren. Dat heeft de NOS vastgesteld aan de hand van openbare online bronnen. In dezelfde periode verloren de Russen er minstens 27.
De cijfers zijn niet absoluut, want alleen zichtbare verliezen kunnen online worden geverifieerd. Het geeft wel een indicatie dat aanvallen doorgaans meer mensenlevens kost dan verdedigen. Kyiv maakt er zelf niets over bekend en benadrukt alleen het succes van de inval.
Het Russische leger heeft de situatie in Koersk allesbehalve onder controle, maar Oekraïense militairen geven aan dat Russische troepen steeds meer weerstand bieden. De verliezen lopen op, schrijft The Economist op basis van gesprekken met deze anonieme Oekraïense soldaten.
Oekraïne behaalde afgelopen dag marginale terreinwinst in Koersk, concludeert de Amerikaanse denktank ISW. Dat viel ook te verwachten, legt Bolder uit. "Je bent natuurlijk op de grond van de tegenstander en die heeft bijvoorbeeld het voordeel van de eigen luchtmacht. Daarnaast worden de logistieke bevoorradingslijnen steeds langer."
Correspondent Christiaan Paauwe maakte deze video van de situatie in het Oekraïense grensgebied naast Koersk, waar vrachtwagens en infanterievoertuigen af en aan rijden:
Het is verstandig dat Oekraïne een aantal bruggen in de omgeving heeft verwoest, zegt Bolder, om de flanken beter te beschermen. President Zelensky wil niet alleen de Russische krijgsmacht zo veel mogelijk verzwakken, maar ook een "bufferzone creëren op het grondgebied van de agressor."
Maar als Oekraïne die buffer wil handhaven, zal het uitgebreide verdedigingslinies moeten aanleggen en de troepen er houden om het gebied te beschermen. Bolder: "Het is maar de vraag of Oekraïne dat kan en wil. Want als de Russen er met alle macht op inbeuken, moeten je daar uiteindelijk toch weg."
Experts verwachten daarom dat Oekraïne inzet op een gecontroleerde terugtrekking. Op die manier kan maximale schade worden toegebracht aan de Russische tegenstanders. Ook is de hoop van Kyiv dat Rusland op grote schaal troepen weghaalt aan het oostfront, maar dat gebeurt vooralsnog niet.
'Munitie weer op rantsoen'
In de Donbas lijkt de langzame Russische opmars juist versneld. Dat is deels te het gevolg van het gewaagde Koersk-offensief, zegt een anonieme Oekraïense commandant tegen krant Financial Times. Artilleriemunitie is in het oosten weer op rantsoen, meldt de militair, omdat de aanval op Rusland prioriteit heeft. Overigens is Oekraïne al maanden in de verdediging gedrukt in de Donbas, al ver voor de verrassingsaanval.
Gisteren kwam het evacuatiebevel voor de stad Pokrovsk, De 50.000 achtergebleven inwoners moeten de stad verlaten, omdat de Russen naderen. "Deze stad is een soort Amersfoort in de Donbas", zegt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is een knooppunt van treinen en snelwegen en daarom logistiek belangrijk voor het Oekraïense leger."
Loopgraven, bunkers, mijnenvelden: analisten verwachten dat Oekraïne er alles aan zal doen om Pokrovsk te verdedigen. Maar ook hier is het weer een lastige afweging hoeveel van zijn beperkte middelen het Oekraïense leger bereid is in te zetten.
Rusland staat evengoed voor zulke keuzes. Maar in tegenstelling tot Kyiv heeft Moskou voorlopig voldoende manschappen en munitie om op beide fronten te vechten, schrijft een militair analist in een opiniestuk in The Guardian.
"De Russen winnen wel terrein, maar ten koste van veel mannen en het is de vraag of ze dat kunnen volhouden", werpt De Kruif tegen. Hij verwacht ook dat Rusland op lange termijn toch troepen weg zal moeten halen uit de Donbas om de opmars in Koersk te stoppen.
'Oekraïne moest iets forceren'
Volgens Bolder wordt het voor Rusland sowieso moeilijker om troepen te vervangen die zijn uitgeput in Oost-Oekraïne. Hij benadrukt ook dat de situatie penibel is voor Oekraïense verdediging in de Donbas.
"Dat maakt de inval in Rusland erg gedurfd, maar de Oekraïners moesten wel iets forceren." Steeds verdedigen en terrein verliezen is funest voor het moraal van militairen, legt hij uit. In het noorden heeft het Oekraïense leger voorlopig nog het initiatief.
