Kan Ajax voor het Nederlands voetbal beter verliezen van Jagiellonia?
Een club wil normaal gesproken op het hoogst mogelijke niveau spelen. Voor Ajax is dat dit seizoen de Europa League. De komende anderhalve week moet in een tweeluik met de Poolse kampioen Jagiellonia Bialystok kwalificatie voor dat toernooi worden bewerkstelligd.
Lukt dat niet? Dan is de Conference League, het derde Europese toernooi, het toneel waarop Ajax dit jaar acteert. Dat zou natuurlijk een teleurstelling zijn voor de Amsterdammers, maar voor het Nederlands voetbal eigenlijk best gunstig kunnen zijn. Hoe zit dat?
Coëfficiëntenlijst
Dat heeft te maken met de coëfficiëntenlijst, de ranglijst van Europese competities die door de UEFA wordt bijgehouden. Als Nederlandse clubs Europese wedstrijden winnen, verdienen ze punten voor die lijst. En hoe hoger je op die lijst komt, hoe meer Europese tickets je krijgt van de UEFA.
De afgelopen jaren deed Nederland goede zaken op die lijst door sterke Europese prestaties. De eredivisie steeg naar de zesde plek, vlak achter de grote vijf Europese competities (Spanje, Engeland, Duitsland, Italië en Frankrijk).
"Maar Nederland gaat een pittig seizoen tegemoet", vertelt Nils Mackay, data scientist bij statistiekenbureau Opta en expert op het gebied van coëfficiënten. "Onder meer omdat Go Ahead Eagles al Europees is uitgeschakeld. Daardoor moeten de andere Nederlandse clubs nu voor de punten zorgen."
Met het oog op die waardevolle coëfficiëntenpunten, die de reden zijn dat PSV én Feyenoord dit jaar zonder kwalificatieduels geplaatst waren voor de Champions League, kan Ajax vermoedelijk beter in de Conference League spelen.
"Als je als gemiddelde club de keuze hebt om in de Champions League, Europa League of Conference League uit te komen, kun je qua coëfficiënten het best zo laag mogelijk spelen", zegt Mackay. "Want tegen zwakkere tegenstanders zul je normaal gesproken vaker winnen."
Er zijn her en der nog wel extra punten te verdienen. Je krijgt voor Champions League-kwalificatie bijvoorbeeld bonuspunten die je niet krijgt in de andere toernooien, maar het belang daarvan moet niet worden overschat.
"Waar clubs uiteindelijk veruit de meeste punten mee verdienen, is het winnen van wedstrijden", aldus Mackay.
Verschil van vier punten
Mackay ontwikkelt al jaren modellen waarmee hij onder meer de coëfficiëntenverdeling probeert te voorspellen. Ook voor Ajax heeft hij dit seizoen een prognose gemaakt. Volgens de modellen zou plaatsing voor de Europa League 12,8 punten opleveren voor Ajax, terwijl dat er in de Conference League 16,8 zouden zijn.
"Het komt erop neer dat het verschil in kwaliteit tussen die twee toernooien zodanig is dat de compensatiemaatregelen van de UEFA niet voldoende zijn", zegt Mackay. Ajax zou simpelweg meer winnen in de Conference League, en daarmee meer coëfficiëntenpunten verdienen.
Een blik op de geplaatste teams maakt veel duidelijk. Clubs als Manchester United, Tottenham Hotspur, FC Porto en Athletic Bilbao spelen dit jaar in de Europa League. Ondertussen zijn de (op papier) sterkste clubs in de Conference League nu Fiorentina, Chelsea en Real Betis.
En de andere Nederlandse clubs? PSV en Feyenoord zijn al geplaatst voor het hoofdtoernooi van de Champions League, terwijl AZ en FC Twente al gegarandeerd zijn van Europa League-voetbal.
"Als ik kijk naar AZ en FC Twente, dan zitten ze op het randje van overwinteren of niet", voorspelt Mackay. "Want er zitten gewoon veel sterke teams in de Europa League dit jaar."
Hetzelfde geldt voor Feyenoord, dat op basis van Opta's modellen in de zwakkere helft van de Champions League-deelnemers zal zitten. Maar er is toch nog goed nieuws: "PSV hoort volgens onze modellen bij de beste 21 clubs van de wereld en maakt een goede kans om de volgende ronde te halen."
