'Landelijke maatregelen nodig tegen toename soa's'
"Ik vrij veilig of ik vrij niet", die slogan horen we al dertien jaar niet meer. Inmiddels stijgen de soa-cijfers en daalt het condoomgebruik. Sommige gemeenten proberen nu zelf in te grijpen, maar Soa Aids Nederland pleit, opnieuw, voor herstel van de landelijke aanpak.
De gemeente Diemen heeft onlangs besloten om gratis condooms voor jongeren beschikbaar te stellen. In Amstelveen ontstaat nu een soortgelijk initiatief. Dat is toe te juichen, schrijft Soa Aids Nederland vandaag in Het Parool, "maar dit soort maatregelen moeten landelijk worden getroffen."
De campagne Ik vrij veilig liep al sinds de jaren 80, gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid. Die financiering werd na 2011 stopgezet. En dat is te merken, zegt Soa Aids Nederland. De organisatie ziet het condoomgebruik onder jongeren sinds 2012 elk jaar dalen. Ook valt de toename van het aantal soa's op.
Met name de geslachtsziekte gonorroe verspreidt zich in rap tempo. Cijfers van het RIVM over 2023 lieten zien dat het aantal mensen met gonorroe in dat jaar met 31 procent toenam. Een jaar eerder steeg dat cijfer al met met 33 procent.
Meer testen
En hoewel de getallen bij andere soa's redelijk stabiel bleven, zag Soa Aids Nederland wel dat het steeds moeilijker is om je te laten testen, vooral voor jongeren en hoogrisicogroepen.
Zij kunnen, behalve bij de huisarts, in principe terecht bij het Centrum Seksuele Gezondheid, dat gratis en anoniem zorg biedt. Maar deze centra hebben te weinig geld om aan de stijgende vraag te voldoen. "Steeds meer mensen willen zich laten testen, maar de budgetten zijn al sinds 2015 niet meer aangepast", zegt Lyle Muns van Soa Aids Nederland in het NOS Radio 1 Journaal.
In een tijd waarin ook allerlei verkeerde informatie verspreid wordt, zijn die tekorten extra zorgelijk, denkt Muns. Jongeren halen veel informatie via sociale media. Zo is de laatste tijd zogenoemde 'natuurlijke anticonceptie' bijvoorbeeld in zwang, waardoor meer jonge vrouwen toch bij een abortuskliniek moesten aankloppen.
Muns ziet daarom veel brood in preventiecampagnes, juist op die kanalen. "Een Centrum Seksuele Gezondheid is ook dé plek waar betrouwbare informatie over soa's te krijgen is. Als je daar niet in investeert, krijgen mensen ook geen goede informatie."
Gezondheidsschade
Soa's die onbehandeld blijven, kunnen gezondheidsschade opleveren, weet Muns. "Gonorroe bijvoorbeeld kan schade aan gewrichten toebrengen. Ook kan een geslachtsziekte gevolgen hebben voor een eventuele zwangerschap."
Daarom is het gek dat de regering wil bezuinigen op preventie, zegt Muns. De stichting zou graag zien dat er juist weer geïnvesteerd wordt in preventie, bijvoorbeeld door het herstellen van zo'n Ik vrij veilig-campagne. "We weten dat preventie werkt. We willen niemand angst aanjagen, maar we moeten zorg en informatie wel toegankelijk maken."
