Zomercarnaval bestaat 40 jaar: met bubbling, nieuw bestuur en 'verbinding'

• Sharyfah Bhageloe

  Redacteur Binnenland

Vanmiddag wordt de binnenstad van Rotterdam omgetoverd tot een tropisch en muzikaal dansspektakel. Het Zomercarnaval gaat van start, het bestaat veertig jaar. Ruim 3000 dansers en 35 carnavalsgroepen trekken door de stad.

De parade van het tweedaagse straatfestival Rotterdam Unlimited (RU) trekt jaarlijks honderdduizenden mensen. Vanaf dit jaar heeft het festival een nieuw bestuur.

Oud-voorzitter Karel Willems (73) kijkt terug op een periode van 40 jaar Zomercarnaval. "Het is tijd om plaats te maken voor een nieuwe generatie", zegt hij.

Hij is gestopt nadat hij bijna dertig jaar voorzitter was geweest van het Zomercarnaval. Al voordat het in 1984 in Rotterdam begon, was hij betrokken bij het Antilliaans Carnaval in Utrecht.

"Het carnaval trok meer bevolkingsgroepen aan dan alleen Antillianen", zegt Willems. Daarom besloot de stichting om de parade het Zomercarnaval te noemen, toen het feest naar Rotterdam werd verplaatst. "We wilden een carnaval organiseren waar iedereen welkom was en elkaar tolereerde."

In aanloop naar het Zomercarnaval bereiden verschillende groepen met diverse achtergronden zich een jaar lang voor op de straatparade. Samen maken ze kostuums en praalwagens en repeteren ze voor de optocht.

Het feest heeft invloeden uit carnavaltradities van de Antillen, Kaapverdië, Suriname en Spanje. Deze culturele diversiteit heeft ertoe geleid dat het Zomercarnaval in 2023 door Unesco is erkend als immaterieel erfgoed.

Eerste queen

Het Zomercarnaval heeft een 'queen' die elk jaar door een jury wordt gekozen. Vivien Calmez was de eerste. "Ik vond het mooi om onderdeel te zijn van deze culturele uiting. In die periode was inclusie geen hot item."

Ze vroeg tijdens haar verkiezingsspeech in 1984 aan het publiek om elkaars hand vast te houden, vertelt Calmez. "Liefde was de essentie van mijn boodschap." Dit probeerde ze ook in haar zelfgemaakte kostuum te verwerken, geïnspireerd op Cupido.

Sinds 2022 wordt er ook een 'king' gekozen. "Dat was een wereldprimeur," zegt Willems. Andere landen namen het over, met Frankrijk als eerste.

Vorig jaar was er commotie over een verbod op het dansen van bubbling op het Zomercarnaval. Bubbling is een dans- en muziekstijl die is ontstaan in de Afro-Caribische gemeenschap.

Willems heeft er spijt van dat hij het woord bubbling in het reglement heeft laten opnemen. Voordat de rel uitbrak bestond de regel al zeven jaar.

"Ik stond met de burgervader op het stadhuis naar de parade te kijken", vertelt Willems. Er stond een dame zonder kostuum aan in een soort bikini tegen een pick-up te wrijven. Dat is niet normaal, dat is geen carnaval."

Willems is geschrokken van de boze reacties. "Het enige wat ik wilde bereiken is geen vunzigheid op straat. Ik ben misschien te oud om te begrijpen wat jongeren leuk vinden", zegt hij. Hij had bubbling verkeerd geïnterpreteerd en het stond, denkt hij nu, ten onrechte in het reglement.

"Bubbling als dansstijl is een fusie van dansstijlen rub-a-dub, electric boogie en skanking," zegt Leal van Herwaarden. Hij is een van de twee nieuwe artistiek leiders van RU. "Deze dansstijlen zijn met invloeden uit Curaçao en Suriname bij elkaar gekomen."

In samenspraak met antidiscriminatiebureau Radar is het reglement onlangs herzien. "Elke restrictie rondom bubbling of dans in het algemeen is eruit gehaald", zegt Van Herwaarden. Gisteravond is er zelfs een bubblingbattle gehouden op een afterparty in een club.

Dit jaar wordt er op het Zomercarnaval een ode gebracht aan de in maart overleden rapper Def Rhymz. Hij nam de videoclip van het bekende bubblingnummer Schudden op tijdens de straatparade in 2001.

Een familie viert al vanaf de eerste editie Zomercarnaval:

Door geweldsincidenten vorig jaar heeft de gemeente het festival beperkingen opgelegd. RU speelt zich nu af op een besloten terrein, met toegangscontrole en detectiepoortjes. Het Zomercarnaval is van deze restricties uitgezonderd. Het podiumprogramma op het Hofplein gaat niet door omdat het financieel niet haalbaar was.

Volgens oud-voorzitter Willems zitten er "altijd rotte appels tussen die de boel verpesten". Dat kan gebeuren met honderdduizenden mensen op straat. De restricties vindt hij niet leuk. "Je haalt de ambiance eruit."

Van Herwaarden: "Rotterdam heeft op dit moment een issue met geweldsincidenten. Dat probleem speelt in de stad, los van RU." De bedoeling van het festival is "om onze werelden te verbinden, vooral tijdens het Zomercarnaval".

Bij de straatparade zie je die verbinding, zegt Van Herwaarden. "Dat je een oma van zeventig ziet dansen met een jongen van vijfentwintig op soca-muziek. Twee verschillende werelden, maar op dat moment, the vibes don't lie. Er is energie en dat is connectie."