Hongarije wil de grootste batterijproducent van Europa worden – met Chinees geld

• 

  Christiaan Paauwe

  correspondent Midden- en Oost-Europa

Op het Hongaarse platteland doemt tussen volle tarwevelden een gigantisch bouwproject op. Wat opvalt is dat bij de bouwplaats veel Chinese arbeidsmigranten rondlopen. Ze werken aan een Chinese fabriek waar over een jaar de eerste batterijen voor elektrische auto's van de band moeten rollen. Het project buiten de stad Debrecen in het oosten van Hongarije moet de grootste batterijfabriek van Europa worden.

Het is tekenend voor de warme banden tussen Peking en Boedapest. Premier Orbán verwelkomt het ene na het andere Chinese initiatief in het land. Hongarije wil bovendien na China de belangrijkste batterijproducent van de wereld worden.

De pro-China-koers leidt tot zorgen in Brussel. Commissievoorzitter Von der Leyen wil dat EU-landen juist minder afhankelijk worden van China.

De koers van Orbán leidt ook tot woede onder omwonenden van de fabriek in aanbouw. Boerin Judit (50) kijkt samen met haar zoon Laszlo (30) teleurgesteld over de velden naar het bouwproject nog geen kilometer verderop. "Ik ben hier opgegroeid, mijn jongens zijn hier opgegroeid", zegt Judit. "We weten als geen ander hoe het er hier vroeger uitzag."

Laszlo droomde ervan om de boerderij uit te breiden en de velden eromheen over te nemen. "Nu wil ik gewoon vertrekken", zegt hij. "Ik kan het niet aanzien."

De familie heeft een biologische boerderij waar ze op kleine schaal gewassen verbouwen en kippen houden. Ze vrezen dat de fabriek voor vervuiling gaat zorgen en tot een gebrek aan elektriciteit en water voor omwonenden gaat leiden als de productie eenmaal op gang komt.

Veranderend landschap

Ze zien hoe niet alleen het landschap, maar ook het straatbeeld in het dorp bij de fabriek van Mikepércs snel aan het veranderen is. "Inwoners maken zich zorgen omdat er steeds meer Chinezen in de buurt komen wonen", zegt Judit. "Oftewel, ze nemen steeds meer ruimte in. Niet alleen ons boerenland hier, maar ook de huizen."

De velden rond Mikepércs zijn al langer bestemd voor industrie. Er staan meerdere batterijfabrieken en fabrieken voor elektrische auto's, ook gebouwd door partijen uit Zuid-Korea en Japan.

Maar de belangrijkste investeerder voor Hongarije is overtuigend China. Hongarije is binnen de EU hét investeringsland geworden voor Peking. De afgelopen jaren heeft het land in totaal ruim 16 miljard euro aan Chinese investeringen ontvangen.

Zo komt er in het zuiden van Hongarije een nieuwe fabriek voor BYD, de Chinese maker van elektrische auto's waar de Europese Commissie onderzoek naar doet. Ook wordt er al jaren gewerkt aan een overwegend door China betaalde spoorlijn door Hongarije, via de Balkan naar Griekenland.

Geheel onverwacht was het daarom ook niet dat Xi Jinping tijdens zijn bezoek aan Europa in mei ook Hongarije aandeed. De Chinese president omschreef de relatie met Boedapest als "zo zacht en rijk als Tokajwijn", verwijzend naar een bekende Hongaarse wijn.

Extra problematisch voor Brussel nu is het feit dat Hongarije sinds deze maand EU-voorzitter is tot het einde van het jaar. Premier Orbán bewees meteen dat hij een andere koers zou varen op het gebied van buitenlandse politiek. De eerste weken bezocht hij Kyiv, Moskou én Peking om te praten over een 'vredesmissie' voor Oekraïne. In de VS ging hij op bezoek bij oud-president Trump.

'Logische keuze'

CATL, het bedrijf achter het project in Mikepércs en de grootste batterijproducent van China, erkent dat de warme diplomatieke banden tussen Hongarije en China hebben meegewogen in de beslissing om de fabriek daar te bouwen. Maar CATL benadrukt ook dat de uitgekozen locatie een logische keuze was.

"Hongarije ligt in het hart van Europa en heeft een lange historie van autoproductie", zegt een woordvoerder tegen de NOS. Van vervuiling zou geen sprake zijn, wat volgens het bedrijf ook al bewezen is bij andere bouwprojecten zoals in Duitsland.

Dat China is neergestreken in Hongarije, wordt aan het einde van de werkdag in Mikepércs duidelijk. Chinese arbeiders lopen naar huis of reizen in busjes naar hun verblijven. Een paar Chinese mannen lopen bij de lokale slager naar binnen om varkensvlees te kopen.

Een Hongaarse vrouw die in de winkel in de rij staat maakt zich zorgen over wat de pro-China-koers betekent voor haar land. "Ik denk niet dat het een gezonde richting is", zegt ze. "Ik wil verbonden blijven met West-Europa en dus een democratische richting volgen." Maar ze is vooral bang voor de vervuiling die de fabriek met zich meebrengt, omdat ze twee kinderen heeft. "De fabriek staat 2 kilometer van hun school. In China zouden ze dat toch ook niet toelaten?"