Zwieren, zwaaien en duurzaam rondjes draaien: Tilburg wil klimaatneutrale kermis

Als de eerste vrachtwagens met kermisattracties de binnenstad inrijden, begint het hart van veel Tilburgers sneller te kloppen. In ruim een week tijd verandert het centrum van de Brabantse stad in het decor van de grootste kermis van de Benelux. Zo'n 210 attracties zijn de afgelopen dagen opgebouwd, dwars door de stad, over een lengte van 4,5 kilometer.

Al die attracties moeten tien dagen lang bewegen, muziek afspelen en verlicht zijn in allerlei kleuren. Dat kost enorm veel stroom. Andere jaren draaide de kermis op veel verschillende aggregaten, maar dit jaar pakt de gemeente Tilburg het anders aan.

Ledverlichting en afbreekbare olie

Een deel van de aggregaten is vervangen door batterijen die pieken in het stroomverbruik moeten opvangen. Volgens de gemeente wordt daarmee 11.000 liter biodiesel bespaard. De batterijen slaan stroom op tijdens daluren, bedoeld voor drukkere momenten.

De aggregaten die niet zijn vervangen, draaien op HVO 100, een schonere brandstof die minder broeikasgassen uitstoot. Het doel van al die aanpassingen is om Tilburg, en dus ook de Tilburgse kermis, in 2050 klimaatneutraal te laten zijn.

Ook van kermisexploitanten vraagt Tilburg een bijdrage. Wie zijn attractie aanmeldt voor een plekje op de Tilburgse kermis, moet aangeven welke duurzame maatregelen hij neemt. Bijvoorbeeld ledverlichting ophangen in plaats van andere lampen en het gebruik van biologisch afbreekbare olie om attracties soepel te laten draaien.

"Duurzaamheid telt zeker mee bij de toewijzing van een plek op de kermis", legt een woordvoerder uit. Ze benadrukt dat het slechts één onderdeel is van de toewijzing, omdat de gemeente niet in de portemonnee van een exploitant kan kijken. Ook zaken als een gevarieerd attractieaanbod wegen mee bij de samenstelling van de kermis.

Blikjes inzamelen

Vorig jaar is Tilburg begonnen met het gebruik van herbruikbare, harde plastic statiegeldbekers. Volgens een woordvoerder is dat een succes gebleken. Het zorgt voor veel minder afval op straat.

Een verbeterpunt was het aantal op straat achtergebleven blikjes, die mensen zelf hadden meegenomen. Om dat soort afval te verminderen, probeert de gemeente dit jaar de inzameling van blikjes extra onder de aandacht te brengen van bezoekers.

Volksspelen

De geschiedenis van de Tilburgse kermis gaat eeuwen terug, naar de tijd dat duurzaamheid geen issue was en machines, attracties en flitsende lampen nog lang niet waren uitgevonden. Het precieze jaartal is niet duidelijk, maar in 1567 wordt de 'Tilborchse kermisse' voor het eerst in de boeken genoemd. De kermis bestond toen vooral uit eten, drinken, vermaak en volksspelen.

Dat veranderde toen rond het jaar 1900 de machines hun intrede deden. Draaimolens en andere attracties doken voor het eerst op. Daardoor ging niet alleen het aantal attracties omhoog, maar had het kermisterrein ook meer ruimte nodig. Honderden jaren lang was de kermis alleen te vinden op de Heuvel middenin in het centrum, maar al snel breidde de kermis zich uit naar andere pleinen in de stad.

Wildwaterbaan

Ook is de kermis in de loop der jaren steeds langer gaan duren. Van vier dagen jaarmarkt naar een week feest in de jaren 50. Tegenwoordig staat het centrum van Tilburg tien dagen in het teken van de kermis en trekt het evenement honderdduizenden mensen. Veruit de drukste kermisdag is Roze Maandag, waarop niet alleen bezoekers, maar ook attracties zo roze mogelijk kleuren om gelijkheid uit te dragen.

Een van de hoogtepunten dit jaar is de Wildwasser Jim & Jasper Abenteuer, een wildwaterbaan die nog niet eerder in de stad te vinden was. Het letterlijke hoogtepunt van de kermis: de Aeronaut. Een 80 meter hoge zweefmolen die je ver boven het kermisterrein laat uitstijgen en een uitzicht over Tilburg biedt - aan degenen die op die hoogte zijn of haar ogen nog open durft te doen. Op de grond denkt de organisatie ondertussen alweer na over hoe het evenement nog verder kan verduurzamen.