Picasso's die alleen vrouwen mochten zien blijken nep: 'Kunst is de waarheid liegen'

Eerst was er een tentoonstelling die alleen vrouwen mochten zien. Toen kwam er een gerechtelijk bevel dat mannen ook toegelaten moesten, waarna de juridische truc werd toegepast om een vrouwentoilet te maken van de expositieruimte. Nu biecht de curator op dat ze een aantal "onbetaalbare" Picasso's die inzet waren van de ruzie zelf heeft geschilderd.

"Ik ben blij dat ik het kan verklappen, want nu kunnen we samen genieten van deze krankzinnigheid", schrijft Australiër Kirsha Kaechele in het blog waarin ze het bedrog onthult. "Als jullie nog met me willen spreken. Hopelijk willen jullie me het vergeven."

De klucht begon in 2020 toen Kaechele de Ladies Lounge opende in haar Museum of Old and New Art (MONA) in Tasmanië. Dit was een ruimte waar alleen vrouwen mochten komen om zich onbespied door mannen te laven aan luxe. Er waren high teas, massages en mannelijke butlers serveerden champagne. En er was kunst: topstukken waren volgens de galerie de drie 'Picasso's' die er hingen.

"Dit was een prachtruimte waar vrouwen konden genieten zoals ze verdienen", legde Kaechele de bedoeling uit. "We hebben geleden onder het patriarchaat, maar kunnen nu ons hart ophalen enkel in het gezelschap van vrouwen, weg van de dominantie van mannen."

Om het debat over genderongelijkheid aan te jagen werd het nodig geacht om belangrijke kunstwerken tentoon te stellen. "We wilden mannen zo gek mogelijk maken."

Kaechele koos voor Picasso's omdat ze zijn baanbrekende werk bewondert, maar ook omdat de kunstenaar tegenwoordig als problematisch wordt gezien: een egoïstische vrouwenverslinder die zijn vaak veel jongere muzen emotioneel en lichamelijk mishandelde. "Het was perfect dat zo'n misogyn persoon de muren van de Ladies Lounge domineerde."

Hoewel Kaechele wel mensen met Picasso's kende, schrijft ze nu, zouden de verzekeringskosten veel te hoog worden. Ook wilde ze per se groene schilderijen omdat die beter bij het kleurenpalet van de ruimte pasten.

In een gesprek met een vriendin grapte ze dat ze dan maar zelf iets moest schilderen. "We lachten om dat absurde idee. Maar zoals zo vaak met absurde ideeën, zag ik later dat het een prima gedachte was." Voor de tentoonstelling maakte ze daarom met wat hulp drie kopieën van bestaande Picasso's.

Ondersteboven

Kaechele vreesde dat ze onmiddellijk zou worden betrapt, zeker omdat een medewerker op de dag van de opening in paniek belde dat een van de werken op de kop was gehangen.

"Ik stelde me voor hoe een Picasso-kenner of misschien gewoon een Picasso-fan of simpelweg iemand die wel eens googlet de Ladies Lounge zou bezoeken, ontdekken dat het werk ondersteboven hing en me zou ontmaskeren op sociale media." Kaechele zag de koppen al voor zich: "Nep-Picasso's ontdekt: kunstfraude!"

Maar in plaats daarvan ging het vooral over de betekenis van het kunstproject en over de rechtszaak die een mannelijke bezoeker aanspande wegens discriminatie toen hem de toegang werd ontzegd. Hoewel Kaechele zich nog beriep op de vrijheid van meningsuiting door te zeggen dat het weigeren van deze man bij de kunstervaring hoorde, oordeelde de rechter dat MONA ook mannen moest toelaten.

Of de werken nu nep waren of niet, Kaechele legde zich niet bij de uitspraak neer. Ze liet een werkende wc-pot in de expositie installeren, zodat de tentoonstellingsruimte officieel een vrouwentoilet werd. Een maas in de wet die haar alsnog de kans gaf mannen legitiem buiten te sluiten.

Wereldwijd discussie

De hernieuwde media-aandacht voor het kunstproject dit jaar leidde echter wel tot vragen. Een journalist van The Guardian zette vraagtekens bij de authenticiteit van de werken en ook kreeg Kaechele een brief van de Picasso Administration, die de nalatenschap van de kunstenaar beheert.

Tijd om de waarheid te vertellen, besloot ze. "Ik heb geduldig gewacht op deze dag. Drie jaar en zeven maanden om precies te zijn."

Ze is trots op de discussie die haar project wereldwijd op gang heeft gebracht: ze vond er artikelen over terug in 160 verschillende talen. "Ook in Saudi-Arabië wordt dit gelezen." Ter verantwoording haalt ze de omstreden meester zelf aan: "Kunst is een leugen die ons de waarheid doet inzien".

Zelf is ze ook veranderd door alle ophef. "Ik ben dieper gaan nadenken over genderongelijkheid. Ik had altijd een hekel aan fanatieke feministen, maar tadaa: ik ben alles geworden wat ik haatte." Kaechele: "Ik ben begonnen als conceptueel kunstenaar en geëindigd als activist."