Saudisch WK e-sport van start: miljoenenprijzen én ethische dilemma's

In Saudi-Arabië is vandaag de eerste editie van het WK e-sport begonnen. Ook Nederlandse gamers doen mee aan het bijna acht weken durende toernooi, met een prijzenpot van ruim 55 miljoen euro. Vanwege de mensenrechtensituatie in het koninkrijk boycotten sommige teams het evenement.

De zogenaamde Esport World Cup (EWC) is vorig jaar in het leven geroepen. In tegenstelling tot klassieke WK's is het evenement elk jaar op dezelfde plek, namelijk de Saudische hoofdstad Riyad. Kroonprins Mohammed Bin Salman heeft e-sport als belangrijke groeisector aangewezen.

Het land heeft in de traditionele sportwereld eveneens miljarden geïnvesteerd om zichzelf op de kaart te zetten. Mensenrechtenorganisaties beschuldigen het koninkrijk van sportwashing. "Grote sportevenementen worden gebruikt om de aandacht af te leiden van mensenrechtenschendingen en om de internationale reputatie te verbeteren", schrijft Amnesty International.

Amnesty roept sporters op zich uit te spreken over bijvoorbeeld het ontbreken van vrijheid van meningsuiting of gelijke rechten voor lhbti'ers in Saudi-Arabië.

E-sporters en -teams staan voor ethische dilemma's: wel of niet gaan, je uitspreken of niet, een regenboogvlag dragen of niet?

Zo ook de Nederlandse e-sportorganistatie Team Liquid. "Het is een moeilijk onderwerp", zegt directeur Victor Goossens in een videoverklaring op sociale media. Het bestuur uit zijn zorgen over de mensenrechten in Saudi-Arabië, maar legt ook uit waarom het team wel meedoet in Riyad.

'Enorme belangen'

Goossens zegt aan de telefoon dat het effectiever is om deel te nemen en je uit te spreken dan om het toernooi te boycotten. "Anders verlies je op een gegeven moment je stem." Daarnaast is hij ervan overtuigd dat zijn organisatie het e-sportevenement eigenlijk niet kan missen. "De belangen zijn enorm hoog: dit is voor spelers het belangrijkste of een-na belangrijkste toernooi, en het komt elk jaar weer terug."

Hij leest online de kritiek van mensen die vinden dat Team Liquid het WK had moeten laten schieten en niet moet samenwerken met de Saudische organisatie van het toernooi. Goossens erkent dat er een zakelijk belang is. Maar hij zegt dat "er veel openheid is om het gesprek aan te gaan" over mensenrechten. Ook heeft het bestuur zich laten informeren door organisaties als Amnesty.

'Trots op regenboogtenues'

Spelers of medewerkers die niet mee willen doen, hoeven niet mee naar Saudi-Arabië, zegt Goossens. Een aantal medewerkers heeft aangegeven het evenement over te slaan. Het team zal in Riyad spelen in tenues met daarop regenboogkleuren, een lhbti-symbool. "Daar zijn we trots op. Voor zover ik weet heeft alleen Lewis Hamilton zoiets als sporter eerder gedaan in Saudi-Arabië."

E-sportteam Ex Oblivione gaf in maart aan niet te komen naar het evenement, als het team daartoe de kans zou krijgen. In een verklaring zei de organisatie geen "belangrijk deel van onze gemeenschap te willen uitsluiten van het samen kunnen juichen".

Machthebber Mohammed Bin Salman maakt zich niet druk over de kritiek van mensenrechtenorganisaties. "Als sportswashing mijn bnp met 1 procent verhoogt, dan gaan we ermee door", zei hij in een interview met Fox News vorig jaar. "Noem het wat je wilt."

Saudische strategie

De kroonprins heeft een 'Nationale Game en E-sportstrategie' gelanceerd. Het doel is om binnen zes jaar zo'n 39.000 banen te creëren in de sector. Het plan moet leiden tot ruim 12 miljard euro extra BNP.

Saudi-Arabië is een absolute monarchie, waarin geen kritiek is toegestaan op het regime. Het land kent lijfstraffen, en executies met het zwaard. Dissidenten worden volgens mensenrechtenorganisaties keihard aangepakt.

Een bekend voorbeeld is journalist Jamal Khashoggi, die werd vermoord in het Saudische consulaat in Istanbul en in stukken gezaagd. Amerikaanse inlichtingendiensten concludeerden dat Mohammed Bin Salman waarschijnlijk opdracht had gegeven voor deze moord.