Dorpssuper dreigt in problemen te komen door verlies tabaksverkoop

Nu mag het nog, tabak verkopen vanuit zijn kleine supermarkt. Maar over een week mag eigenaar Henk Hoeve geen sigaretten, vapes of andere tabak-gerelateerde producten meer verkopen in zijn winkel. En dat heeft gevolgen voor de inkomsten van Hoeve en zo'n 500 andere supermarkten in kleine dorpen.

Zij raken mogelijk in financiële problemen:

Hoeve is eigenaar van de enige supermarkt in Gasselternijveen, een dorp met zo'n 1850 inwoners in Drenthe. Voor een andere supermarkt moeten mensen 10 minuten met de auto naar Stadskanaal rijden. Over het hele land zijn er 574 dorpen en steden met één supermarkt, meldt marktonderzoeker Locatus.

Hoewel de supermarktondernemers begrijpen dat het verbod op tabaksverkoop vanwege gezondheidsoverwegingen wordt ingevoerd, zien zij ook de negatieve gevolgen ervan.

Eigen tabakszaak bij supermarkt

Zoals ondernemer Hoeve. Hij is voor zo'n 20 procent van zijn omzet afhankelijk van tabakswaren. Maar dat is niet het enige. Hij verwacht dat als de rokende consument verderop sigaretten haalt, die persoon daar ook aanvullende boodschappen doet. "Ik verlies misschien dan nog eens 10 procent omzet aan bijverkoop."

Dat zou het einde van zijn supermarkt kunnen betekenen. Om dat scenario af te wenden, heeft hij een tabakszaak naast zijn supermarkt geopend. "Wat mij betreft moet morgen iedereen stoppen met roken. Maar we hopen door deze winkel de klanten hier op het dorp te houden."

Door de invoering van het verbod verdwijnen 4800 sigarettenverkooppunten in supermarkten, maar daar komen zo'n 75 tabakszaken vlak bij supermarkten voor terug, laat Locatus weten.

Door de invoering van het tabaksverkoopverbod dreigt faillissement voor 500 kleinere supermarkten, blijkt uit onderzoek uit 2021 dat in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid werd uitgevoerd. Het verdwijnen van supermarkten gaat gepaard met teruglopende leefbaarheid in dorpen.

Hoeve kan het weten, want hij nam de winkel zeven jaar geleden over nadat die zeven maanden gesloten was geweest. "Mijn buurman de slager gaf toen aan dat het niet veel langer had moeten duren, want anders was hij ook vertrokken. En met hem de bakker. Zo verdwijnen heel veel service-elementen uit het dorp, zoals een postpunt en een pinautomaat."

Ook andere ondernemers die de NOS spreekt, zijn bang voor het verminderen van de leefbaarheid in de kleine kernen. Zoals de sponsoring van sportverenigingen en fanfare. Vaak komt die steun vanuit de lokale middenstand, zegt supermarktuitbater Jan Verbeeten uit het Brabantse Overloon.

Zijn supermarkt staat, net als die van Hoeve, niet ver van de Duitse grens. Hij ziet dat klanten over de grens hun boodschappen doen, ook omdat daar veel producten goedkoper zijn. Wat hem betreft, ligt de oplossing bij het 'harmoniseren' in Europa, iets waar demissionair minister Adriaansens vorige maand al een eerste stap voor zette.

Als het verkoopverbod bij de supermarkten is ingegaan, kan er nog wel tabak worden gekocht op andere plekken. Dat maakt voor Gasselternijveen niet uit, zegt Henk Hoeve. "Het tankstation mag het nog wel verkopen, de Primera mag het nog wel verkopen. Maar ja, die zitten hier allemaal niet." Vanaf 2030 en 2032 mogen sigaretten overigens daar ook niet meer worden verkocht.