ASML-topman optimistisch over groeiplannen: 'Overtuiging dat we eruit komen'
Lisa Schallenberg
verslaggever Economie
Het moet raar lopen, wil chipmachinemaker ASML niet gaan verdubbelen in Nederland. "Wat mij betreft staan de meeste verkeerslichten absoluut op groen", zegt financieel topman Roger Dassen in gesprek met de NOS. Het bedrijf reageert voor het eerst uitgebreid op de ontwikkelingen van de afgelopen tijd.
ASML maakt de machines waarmee fabrikanten chips produceren. Die komen weer terecht in elk denkbaar apparaat, uiteenlopend van zonnepanelen en koelkasten tot telefoons en laptops. Als de vraag naar chips groeit, groeit ASML en daarmee dus ook de regio rond Eindhoven.
Om die uitbreiding te faciliteren, ligt er een pakket van 2,5 miljard euro op tafel. De Eindhovense gemeenteraad steunt het plan, maar topman Dassen houdt een kleine slag om de arm.
Er zijn namelijk nog wel wat losse eindjes, zoals stikstof en de expatregeling. Oftewel: politieke gevoelige dossiers, waar de afgelopen jaren flink over is gediscussieerd in Den Haag. Dassen is wel positief gestemd: "Het zijn belangrijke dossiers, maar wel dossiers waarbij ik de overtuiging heb dat we daar met elkaar uitkomen."
Nieuwe politieke gezicht
De afgelopen jaren was het topman Peter Wennink die aan tafel zat met de politiek. Hij stopte in april. Het is nu aan Dassen om die contacten te onderhouden. Zowel Wennink als Dassen is afkomstig van accountantskantoor Deloitte, al werkte Wennink al vele jaren bij ASML toen Dassen in 2018 binnenkwam als de financiële topman. Wennink bekleedde die functie voor hem.
De afgelopen jaren was Dassen dus eindverantwoordelijk voor de cijfers. Met de wisseling aan de top, de Fransman Christophe Fouquet is nu de hoogste baas, heeft Dassen de politieke portefeuille erbij gekregen.
Hij wordt hét ASML-gezicht voor Den Haag en is nauw betrokken bij de uitwerking van 'Project Beethoven', zoals de miljardenimpuls vanuit het kabinet heet om techbedrijven als ASML en ook NXP in Nederland te houden.
Dat betekent schaken op meerdere borden. Zo moeten de banden met de PVV worden aangehaald als grootste regeringspartij, die bovendien de ministers van Economische Zaken en Buitenlandse Handel levert. Dat zijn twee sleutelposten voor ASML in Den Haag.
Tegelijkertijd is er intensief contact met de gemeente Eindhoven. De raad is weliswaar akkoord met de uitbreidingsplannen, maar toonde zich ook kritisch en uitte zorgen. De groei van ASML betekent concreet dat er bij het bedrijf 20.000 arbeidsplaatsen bijkomen. Daarnaast wordt gerekend op nog eens 50.000 werknemers bij leveranciers.
Dat betekent extra huizen, schoolklassen en publieke voorzieningen. Eindhoven had al rekening gehouden met dergelijke groeicijfers, maar dan richting 2040. Dat komt dus in een enorme stroomversnelling.
Tijdens de raadsvergadering eerder deze maand wierp GroenLinks, de grootste partij in Eindhoven, de vraag op of ASML wel genoeg meebetaalt. Daar is Dassen duidelijk over: "Ik denk dat wij zeer na vermogen onze bijdrage leveren". Hij wijst er ook op dat het bedrijf "een belangrijke belastingbetaler" is, "misschien wel de grootste van Nederland".
Belangrijk belastingvoordeel
Van de chipmachinemaker is bekend dat het veel werknemers uit het buitenland nodig heeft. In Nederland is 40 procent van het ASML-personeel international. Daarvoor maakt het bedrijf gebruik van de expatregeling; een belastingkorting voor hoogopgeleide kennismigranten. Sinds dit jaar is de regeling versoberd en wordt deze stapsgewijs afgebouwd.
Daar zijn multinationals als ASML niet blij mee. Het wordt zo lastiger gemaakt om talent aan te trekken, zeggen de bedrijven. Het bedrijf ziet de versobering dan ook graag teruggedraaid worden.
Dassen spreekt van "een breekpunt voor Nederland" als dat niet lukt, maar hij ziet het tegelijkertijd niet als breekpunt voor de eigen groeiplannnen. "Ik heb er vertrouwen in dat de politiek daar op een goede manier mee omgaat", zegt hij.
Dassen krijgt bijval via een vrijdag verschenen rapport, geschreven in opdracht van het ministerie van Financiën, waaruit blijkt dat de regeling de schatkist meer oplevert dan het kost.
Het verschil uit eigen zak betalen, is volgens Dassen geen optie. "Als je dat als werkgever gaat vergoeden, ga je dus mensen verschillend betalen voor hetzelfde werk. Een Nederlander krijgt dan een lager salaris dan een persoon die hetzelfde werk doet, maar een ander paspoort bezit. Dat kan ik als werkgever niet maken."
ASML heeft een 'plan B' in de kast liggen, mocht er een streep gaan door de uitbreiding in Eindhoven. Maar, zo benadrukt Dassen: dat plan is lang niet zo concreet als de plannen die er nu liggen.
