Gantz stapt uit oorlogskabinet, maakt excuses aan families van gijzelaars

Minister zonder portefeuille Benny Gantz van de Partij van Nationale Eenheid stapt uit het Israëlische oorlogskabinet en dringt aan op vervroegde verkiezingen komend najaar. Dat heeft hij gezegd op een persconferentie.

De breuk komt niet onverwacht. Gantz heeft zich geregeld heel kritisch uitgelaten over premier Netanyahu en zijn aanpak van de oorlog tegen Hamas. Een paar weken geleden had hij Netanyahu een ultimatum gesteld: dit weekend moest de premier met een duidelijk plan komen voor hoe het verder moet na de oorlog.

Volgens Gantz staat Netanyahu een "echte overwinning" in de weg en heeft hij alleen maar loze beloften gedaan. Een echte overwinning betekent volgens Gantz de terugkeer van de resterende gijzelaars naar Israël, een nieuw bestuur in de Gazastrook in de plaats van Hamas en het vormen van een alliantie met landen in het Midden-Oosten tegen Iran.

Excuses

Gantz maakte verder zijn excuses aan de families van de gijzelaars. "We hebben ons best gedaan, maar we zijn er nog niet in geslaagd veel van de gijzelaars weer thuis te krijgen. Ook ik draag daarvoor de verantwoordelijkheid." Hij sprak zich nogmaals uit voor een akkoord met Hamas dat leidt tot de terugkeer van de mensen die nog vastzitten. Dat zijn er naar schatting nog zo'n 120.

Gisteren wilde Gantz zijn ontslag al bekendmaken. Daar ging een streep door vanwege de Israëlische militaire operatie in de Gazastrook waarbij vier Israëlische gijzelaars werden bevrijd.

Netanyahu kwam al tijdens de persconferentie met een reactie. Hij vindt dat Gantz nu niet "moet weglopen". Volgens hem levert Israël op zeven fronten strijd. Hij noemde in dat verband Hamas, Hezbollah, de Houthi's, Iran, milities in Syrië en Irak, de Westoever en het Internationaal Strafhof in Den Haag.

De aanklager van het Strafhof wil dat de rechters een arrestatiebevel uitvaardigen tegen Netanyahu en enkele Hamasleiders. Hij wil ze laten vervolgen wegens oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.

Nieuwe verkiezingen

Voordat het oorlogskabinet werd gevormd, zat Gantz in de oppositie. Zijn partij, die relatief gematigd is, doet het op dit moment beter in de peilingen dan die van Netanyahu.

Het oorlogskabinet staat los van het normale kabinet. Het vertrek van Gantz betekent niet dat de regering van Netanyahu zijn meerderheid verliest. De coalitie beschikt over 64 van de 120 zetels in het parlement. Om te regeren is Netanyahu sterk afhankelijk van extreemrechts.

Oppositieleider Lapid prijst het besluit van minister Gantz om uit het oorlogskabinet te stappen en hij steunt diens oproep tot nieuwe verkiezingen. Volgens hem is het de hoogste tijd om "deze extremistische regering die heeft gefaald" te vervangen. Hij zegt dat er een regering moet komen die de veiligheid voor de inwoners van Israël herstelt, de economie weer opbouwt en het aanzien van Israël in de wereld herstelt.

Minister van Financiën Smotrich, voorman van de extreemrechtse beweging Religieus Zionisme, heeft felle kritiek op het vertrek van Gantz. "Niets is onwaardiger dan uit de regering stappen in tijden van oorlog." Volgens hem speelt Gantz daarmee de vijanden van Israël in de kaart. Het is precies wat de leiders van Hamas, Hezbollah en Iran wilden, zegt Smotrich.

Avigdor Liberman van Israël Ons Huis is blij met het vertrek van Gantz. "Beter laat dan nooit, het is tijd voor een zionistische coalitie."

Ben-Gvir eist plek op

Na het vertrek van minister Gantz uit het oorlogskabinet heeft minister Ben-Gvir premier Netanyahu gevraagd hem op te nemen in het oorlogskabinet, dat losstaat van het 'gewone' kabinet.

Gvir leidt de extreemrechtse partij Otzma Yehudit. Hij voelt niets voor een overeenkomst met Hamas. Het recente vredesplan van de Amerikaanse president Biden noemde hij roekeloos en was voor hem aanleiding te dreigen met de val het kabinet. Ben-Gvir werd meermaals veroordeeld, onder meer voor aanzetten tot racisme.