Nieuwe president Taiwan: 'Intimidatie China moet stoppen'
China moet stoppen met zijn intimidaties aan het adres van Taiwan. Die oproep deed nieuwbakken president William Lai in zijn eerste toespraak, kort nadat hij in het Presidentiële Paleis in Taipei de eed had afgelegd.
"De toekomst van de Republiek China wordt bepaald door de 23 miljoen inwoners", zei Lai. Hij gebruikte de formele naam van Taiwan om het te onderscheiden van de Volksrepubliek China op het vasteland.
"Een feestelijke dag", noemt Justin Wu het. De dertiger is woordvoerder van de DPP. "Het is de eerste keer in de geschiedenis van Taiwan dat een politieke partij meer dan acht jaar de macht heeft." De DPP verloor weliswaar zijn meerderheid in de Wetgevende Yuan, het Taiwanese parlement, maar na twee termijnen van Tsai Ing-wen wist het met William Lai Tsing-te wel voor de derde keer op rij het presidentschap binnen te slepen.
Toenemende dreiging China
Tsai loodste Taiwan door covid en maakte het de eerste plek in Azië waar het homohuwelijk werd ingevoerd. Maar in haar acht jaar als president kreeg ze ook te maken met toenemende dreiging uit China. Inmiddels laat het Chinese Volksbevrijdingsleger zich op vrijwel dagelijkse basis zien in de lucht en wateren rond het eiland.
"Hij staat voor grote uitdagingen", zegt Wu over nieuwbakken president Lai. "Van de economie tot de ontwikkelingen in de Wetgevende Yuan." Afgelopen vrijdag gingen parlementariërs daar met elkaar op de vuist, er was onenigheid over hervormingen. "Maar waar iedereen het meest op zal letten is hoe hij de toon zet in zijn relatie met China."
Lai voegde tijdens zijn inauguratietoespraak die groeiende dreiging rond de Straat van Taiwan toe aan de Russische oorlog in Oekraïne en het conflict tussen Israël en Hamas. "Die hebben de wereld opgeschud", meent Lai. "De politieke en militaire intimidatie tegen Taiwan kunnen worden beschouwd als een van de grootste strategische uitdagingen voor de wereldvrede en moeten stoppen."
'Lokale leider'
In aanloop naar de inauguratie zijn de autoriteiten in Peking in contact getreden met meerdere buitenlandse journalisten die zich hadden aangemeld voor de formaliteiten in Taipei. De boodschap was geen journalist naar 'de regio' te sturen en 'geen platform' te geven aan wat Peking ziet als 'separatisten'. Naar de nieuwgekozen president Lai zou moeten worden verwezen als 'lokale leider', luidde de instructie.
Het zijn tactieken waar de DPP-supporters in Taipei niets van moeten hebben. "Wij zullen dat regime nooit accepteren." zegt Xie, die een stoeltje heeft gevonden op een van de voorste rijen bij het Presidentiële Paleis, waar de hele ochtend wordt opgetreden. "Een autoritair land dat geen vrijheid en democratie kent. Ik hoop dat Lai van Taiwan een soeverein en onafhankelijk land maakt dat door de hele wereld kan worden erkend."
Zover gaat Lai, die zichzelf enkele jaren geleden nog typeerde pragmatische onafhankelijkheidswerker, niet. Hij wil vasthouden aan de koers van zijn voorganger, liet hij doorschemeren, en kiest ervoor grote provocaties weg te laten. "De Republiek China en de Volksrepubliek China zijn niet ondergeschikt aan elkaar", aldus Lai, die meermaals onderstreepte democratie, vrede en welvaart te koesteren.
Waar Lai China oproept tot terughoudendheid, reageert Peking uiterst kritisch:
"We roepen China op samen met Taiwan verantwoordelijkheid te nemen voor behoud van de vrede en stabiliteit in de Straat van Taiwan en de regio", ging Lai verder. "En we hopen dat China dialoog verkiest boven confrontatie, en de keuze van het Taiwanese volk zal respecteren. "Dat China wil samenwerken met de door hen gekozen regering, bijvoorbeeld door het wederzijds toerisme weer op te starten."
Het ligt niet voor de hand dat Peking daarop ingaat. Het ziet Taiwan als onderdeel van de Volksrepubliek dat desnoods met geweld moet worden 'herenigd' met het Chinese vasteland. Het Chinese Bureau voor Taiwanzaken stelde in een reactie dat Lai 'gevaarlijke' signalen afgeeft die de vrede en stabiliteit ondermijnen.
"Onafhankelijkheid van Taiwan is een doodlopende weg, die gedoemd te mislukken", voegde buitenlandwoordvoerder Wang Wenbin daar nog aan toe.
