Verzekeraars bezuinigen op fitheidsprogramma's, 'was toch windowdressing'
Sharmentha Read
redacteur Economie
Gezonde verzekerden leiden tot lagere ziektekosten. Maar de zorgverzekeraars vinden hun gezondheidsprogramma's niet effectief, en vooral te duur. Menzis stopte begin dit jaar al met het programma Samen Gezond. En nu gaat ook Vitality van ASR op de schop.
Bij de verzekeraar kunnen klanten via een stappenteller sparen voor cadeaubonnen of korting op hun premie. Gebruikers reageren teleurgesteld. "Het was een stimulans om te bewegen en ik ben door de jaren heen ook echt wat kilo's kwijtgeraakt", zegt Clarissa Hermans, die ruim vier jaar klant is bij ASR en meedoet aan het Vitality-programma.
Afgelopen maandag kregen gebruikers van het bewegingsprogramma een e-mail waarin stond dat de "beloningen" zoals gebuikers ze nu kennen stoppen per 1 januari 2025. Het is niet de eerste keer dat Hermans een wijziging meemaakt. "In het begin konden wij nog sparen voor cadeaubonnen ter waarde van 20 euro. Later is dat bedrag verlaagd naar 15 euro en nu dit."
Gebruikers kunnen wel punten blijven verdienen door te bewegen, maar wat ze volgend jaar met deze punten kunnen wil ASR pas in september bekendmaken.
Financiële prikkels
Het programma heeft 90.000 deelnemers, die maandelijks een bijdrage van 3,50 euro betalen. "Het programma werd vrij kostbaar. Daar moet je wat mee op een gegeven moment", laat een woordvoerder weten. "De kosten zijn hoger dan wat we ophalen uit de maandelijkse bijdrage."
ASR hoopt wel dat meer klanten gaan bewegen, daarom is besloten om de maandelijkse bijdrage te schrappen.
Dat gezondheidsprogramma's te duur zijn voor verzekeraars ziet ook David de Buisonjé, psychologisch onderzoeker bij de universiteiten in Leiden en Delft. Hij deed onderzoek naar de werking van financiële prikkels om mensen in beweging te krijgen.
"Verzekeraars moeten nu investeren", legt hij uit, "maar de baten liggen niet altijd bij hen. Dat heeft ook te maken met het feit dat mensen jaarlijks wisselen van verzekeraar."
Terugvallen in oud gedrag
Twijfels over effectiviteit waren er altijd al. "Het risico is dat vooral fitte mensen dit soort programma's en apps gebruiken", zegt De Buisonjé. Hij vindt wel dat de beloningen een positief effect hebben. "Mensen zijn heel erg gericht op de korte termijn en daar zijn die programma's ook op ingesteld. Als geld een rol speelt, dan zien we dat mensen gaan bewegen."
Daarom vindt hij het jammer dat de programma's worden afgebouwd: "Omdat ze preventief kunnen werken. En we weten dat als je een beloningsprogramma weghaalt, mensen weer terugvallen in het oude gedrag."
Beloningsprogramma's zouden aantrekkelijker moeten zijn, denkt hij. "Beloningen kunnen bijvoorbeeld hoger zijn voor mensen die het meer nodig hebben."
Windowdressing
De Nederlandse Sportraad haalt de schouders op over het schrappen of veranderen van de gezondheidsprogramma's van verzekeraars. "We hebben al geconstateerd dat die geen zoden aan de dijk zetten", reageert de instantie. De raad spreekt van 'windowdressing'. "Ze doen alsof ze investeren in preventie, terwijl het in wekelijkheid een marketingtool is."
Volgens het adviesorgaan gebruiken verzekeraars dit ook om met elkaar te concurreren, terwijl het probleem van beweegarmoede 'enorm' is. "Wij hopen dat zorgverzekeraars samen met de minister gaan investeren in preventie, zonder dat daar een wetswijziging voor nodig is."
Zorgverzekeraars zoals CZ en Zilveren Kruis hebben ook gezondheidsprogramma's, maar dan zonder beloning. Zij zeggen vooral gedragsverandering te willen stimuleren.
