CDA doet nieuwe poging om 'motie-diarree' in Kamer aan banden te leggen

• Ewoud Kieviet

  Politiek verslaggever

• Kees Groot

  Politiek redacteur

Er moet een maximum komen aan het aantal moties dat een partij kan indienen in de Tweede Kamer, vindt het CDA. Partijleider Bontenbal wil dat fracties nog maximaal twee moties per debat mogen indienen en jaarlijks niet meer dan 150, plus het aantal zetels van de fractie. Daarmee wil hij naar eigen zeggen voorkomen dat dit instrument van politici "bot" wordt.

Hij dient daarom vandaag een voorstel in om het Reglement van Orde, zeg maar de spelregels van de Tweede Kamer, te veranderen. Het aantal moties dat wordt ingediend is de afgelopen jaren explosief gestegen. In 2022 waren het er 5000, een verdubbeling in tien jaar. Van die 5000 werden er ongeveer 4000 ook daadwerkelijk in stemming gebracht.

Voor vanmiddag, als de Kamer de wekelijkse stemmingen doet, staan er ook weer 114 op de lijst. Dat is dus het resultaat van een week vergaderen.

Vooral voor de achterban

Al jaren zijn er politici en deskundigen die zeggen dat veel van die moties niet echt nodig zijn, en dat dit belangrijke wapen van Kamerleden om het beleid bij te sturen daardoor bot dreigt te worden. Maar het lukt niet om de brij aan moties in te perken.

Bontenbal ergert zich aan moties die geen financiële dekking hebben, overbodig zijn of te gedetailleerd. "Ze worden vaak alleen gebruikt om aan de achterban te laten zien: kijk eens hoe goed wij bezig zijn." Vorige week werd er nog gestemd over een motie, waarin werd opgeroepen een eerdere motie uit te voeren. "Hoe ver wil je gaan als Kamer?", vraagt de CDA-leider zich af.

Ook Kamervoorzitter Bosma zou graag zien dat de Kamer zich beperkt bij het indienen van moties. SGP'er Van der Staaij, drie jaar geleden voorzitter van een werkgroep die onderzocht hoe de functie van de Kamer kan worden versterkt, sprak toen van een "motie-diarree".

Bontenbal wil met zijn voorstel bewerkstelligen dat de Kamer zich minder gaat bezighouden met de waan van de dag. Als fracties beperkt worden in het indienen van moties, worden ze eerder gedwongen de samenwerking te zoeken met andere partijen en dat komt de bestuurscultuur alleen maar ten goede, denkt hij.

Geen inperking macht

Het verwijt dat hij de macht van de Kamer inperkt, vindt Bontenbal dan ook niet terecht. Hij wijst erop dat er op andere vlakken ook beperkingen zijn voor Kamerleden, bijvoorbeeld in de spreektijd die ze hebben of het aantal interrupties dat ze mogen doen.

Als zijn voorstel wordt aangenomen, denkt hij dat het aantal in stemming gebrachte moties meer dan halveren kan. Zijn eigen fractie mag dan niet meer dan 155 moties per jaar indienen, want het CDA heeft vijf zetels. Nu zijn het er nog ongeveer driehonderd, dus er zal scherper gekozen moeten worden, ook door de christendemocraten. Bontenbal: "Practice what you preach."

Of er voldoende steun is voor zijn voorstel is nog onduidelijk.