Formerende partijen mijlenver uiteen over toekomst publieke omroep

De vier partijen die praten over de vorming van een nieuw kabinet denken zeer verschillend over de toekomst van de publieke omroep. Tijdens een debat in de Tweede Kamer noemde PVV-Kamerlid Van der Velde de publieke omroep "een nutteloos ding waar veel te veel geld naartoe gaat".

Het leidde tot een geschokte reactie bij onderhandelingspartner NSC. Kamerlid Van Vroonhoven van die partij wilde eerst weten of ze het wel goed had gehoord, om daar aan toe te voegen: "Daar ben ik het fundamenteel mee oneens."

Van Vroonhoven wil aan de formatietafel juist "blijven knokken tot het eind" voor de publieke omroep. Ze erkende wel dat het daar een kwestie van geven en nemen is, maar dat het haar inzet is om niet te bezuinigen op de omroep. Wel wil NSC dat er één televisiezender verdwijnt, maar het geld dat daarmee bespaard wordt zou dan moeten worden ingezet voor innovatie.

Formatietafel

Tot irritatie van veel partijen wilde PVV'er Van der Velde niet ingaan op de visie van haar partij op de toekomst van het mediabestel. "Daarvoor verwijs ik u naar de formatietafel", zei ze meermaals. Het lijkt erop dat de grootste partij in de Kamer alleen nog maar commerciële radio en televisie wil.

Dat de PVV de publieke omroep veel te links vindt, staat volgens Van der Velde los van haar oordeel dat het bestel nutteloos is. "Al werkt het natuurlijk niet mee aan ons beeld over de NPO." Ook Ongehoord Nederland, de omroepvereniging waar ze zich nog het meeste bij thuis voelt, is volgens haar nutteloos.

"Ongehoord Nederland is onderdeel van de NPO. Dus als dat verdwijnt, dan is dat zo." Toen Kamerlid Ceder van de ChristenUnie daarop concludeerde dat Van der Velde ook die omroepvereniging nutteloos vindt, protesteerde ze niet.

Behalve de PVV en Forum zijn de andere partijen in de Kamer juist overtuigd van het nut van een sterke, pluriforme publieke omroep. "Onmisbaar", vindt GroenLinks-PvdA-Kamerlid Tseggai. "Belangrijk voor het goed functioneren van de rechtsstaat", meent CDA'er Krul. Maar de meerderheid vindt wel dat het bestel op de schop moet om het toekomstbestendiger te maken.

Bezuinigingen

De twee andere onderhandelende partijen, VVD en BBB, vinden dat dat gepaard moet gaan met bezuinigingen. Kamerlid Martens-America van de VVD noemde de huidige structuur "een Bermudadriehoek", waarbij niet duidelijk is waar het geld precies aan besteed wordt en of dat wel doelmatig is.

De omroepen moet wat haar betreft veel meer gaan samenwerken, zodat er bespaard kan worden op overheadkosten. De NPO is veel te veel kwijt aan dat soort organisatorische kosten, vindt de VVD.

De NPO heeft nu een budget van ongeveer een miljard euro per jaar. De VVD wil daar 400 miljoen euro vanaf halen. De omroepen moeten zich dan gaan richten op hun kerntaken: nieuws, sport, evenementen en cultuur.

BBB-Kamerlid Keijzer vindt ook dat er bij de NPO geld af kan, al geeft ze nog geen duidelijkheid over een bedrag. Verder wil ze het liefst af van het systeem dat de omroepverenigingen erkend worden op basis van het aantal leden. Dat is volgens haar niet meer van deze tijd, omdat niemand meer lid wordt.

Ze ziet meer in een systeem zoals ze dat in het Verenigd Koninkrijk of België hebben, met één omroep. De oude omroepverenigingen als de AVROTROS en de VPRO gaan dan functioneren als productiehuizen voor die ene publieke omroep. Ze moeten de verbinding vormen met de samenleving en de regio's in het land.

Vorig jaar schreef een commissie onder leiding van oud-staatssecretaris Van Geel (CDA) al dat het aantal 'dragende' omroepen in het bestel terug zou moeten worden gebracht van negen naar zes. Die zouden goed geworteld moeten zijn in de samenleving.