Zeeuwen laten kabinet weten: geen horizonvervuiling bij kerncentrale Borsele

Burgers en politici uit Zeeland hebben vanochtend in Den Haag een pakket met voorwaarden overhandigd voor de bouw van nieuwe kerncentrales in Borsele. Demissionair minister Jetten nam het eisenpakket in ontvangst. Daarin staat onder meer dat het dorp niet op extra koeltorens en extra hoogspanningsmasten zit te wachten.

Het kabinet wees Borsele in december 2022 aan als voorkeurslocatie voor de bouw van nieuwe kerncentrales.

Geen horizonvervuiling

De gemeente stelde een groep inwoners samen die na wilden denken over voor de komst van grote, nieuwe energieprojecten. Daaronder vallen de mogelijke komst van twee nieuwe kerncentrales, maar ook de aansluitingskabels van windparken op zee. Daaruit kwam een lijst met 39 voorwaarden.

De belangrijkste eisen hebben te maken met horizonvervuiling. Mochten voor de afvoer van energie nieuwe stroomkabels nodig zijn, dan mag dat niet via nieuwe hoogspanningsmasten, is de voorwaarde. Inwoners willen dat voor nieuwe energiestromen ondergrondse kabels worden aangelegd.

Burgemeester Gerben Dijksterhuis van Borsele noemt de overhandiging erg belangrijk. "Het eerste deel zit er nu op. Onze voorwaarden zijn duidelijk."

Omroep Zeeland ging vanmorgen mee met de bestuurders en inwoners uit Zeeland om de lijst in Den Haag te overhandigen:

Dijksterhuis verwacht voor de zomer een inhoudelijke reactie van de minister. "Ik hoop daarin te zien dat hij serieus met dit pakket omgaat. Inwoners hebben hier veel tijd ingestoken, zowel voor- als tegenstanders." Hij spreekt van een sterk staaltje burgerparticipatie. "Op deze manier betrek je iedereen bij de ontwikkeling van de plannen."

Het provinciebestuur van Zeeland heeft ook een eisenpakket opgesteld. De eisen van de provincie komen voor een groot deel overeen met de wensen van de inwoners van Borsele. De provincie gaat wel een stapje verder: de komst van koeltorens en hoogspanningsmasten is niet onderhandelbaar.

"Daar zijn alternatieven voor. Dat hebben we onderzocht", zegt gedeputeerde Jo-Annes de Bat. "Hoogspanningsmasten hebben we nu genoeg dus dat moet op andere manieren." Voor koeltorens heeft hij ook een alternatief. "We kunnen koelen met water uit de naastgelegen Westerschelde."

Op de zaken vooruitlopen

De gedeputeerde bezocht vorig jaar met andere politici en een delegatie inwoners Hinkley Point C in Engeland. Daar wordt ook een kerncentrale gebouwd. Niet alleen werd gekeken naar de bouw zelf, maar ook naar de impact op de regio.

Verslaggevers van Omroep Zeeland reisden ook af naar de regio en constateerden dat de bouw van een kerncentrale veel geld en banen oplevert voor de regio, maar dat er ook veel overlast is. Zo nemen de verkeersstromen enorm toe als vrachtwagens en personeel iedere dag af en aan rijden.

Van die reis heeft De Bat een hoop opgestoken. "We zijn er vroeg bij. Je moet de voorwaarden aan de voorkant bepalen. In Engeland werden de voorwaarden gaandeweg opgesteld en dan loop je toch achter de feiten aan." Volgens de gedeputeerde maakt dat het ook lastig. "We lopen nu soms op de zaken vooruit. Daardoor stellen we misschien eisen op die later helemaal niet aan de orde zijn."

Eensgezind

De gedeputeerde verwacht dat Den Haag het eisenpakket zeer serieus neemt. "Zeeland is eensgezind in deze voorwaarden. Als Den Haag er niet naar luistert, zullen we ook zeer eensgezind zijn."

Toch realiseert de gedeputeerde zich dat Den Haag de uiteindelijke beslissingen neemt. "Ze kunnen ons passeren, maar ik hoop dat ze dat niet doen", zei hij tijdens een provinciale commissievergadering. "Ze kunnen 86 kerncentrales bouwen als ze willen."

In Borsele staat de enige kerncentrale van ons land.

Jetten: gesprekken over pakket met regio

Jetten schrijft in een reactie op de wensen uit Zeeland dat hij met de provincie en de gemeente praat over een 'rijk-regiopakket'. Volgens hem is dat bedoeld om de gevolgen van de kerncentrales voor de leefomgeving te verminderen en zal het ook bestaan uit maatregelen die "sociaal en economisch perspectief bieden voor de regio".

De minister komt voor de zomer met een eerste reactie op de nu door Borsele en Zeeland gestelde voorwaarden.