'Mysterieus Havana-syndroom mogelijk veroorzaakt door Russische eenheid'
Onderzoeksjournalisten zeggen nieuw bewijs te hebben over hoe ruim honderd Amerikaanse functionarissen op onbekende wijze ernstige gezondheidsklachten kregen. Het zogenoemde Havana-syndroom zou mogelijk veroorzaakt zijn door de Russische militaire inlichtingendienst GROe.
Dat schrijft onderzoeksplatform The Insider in samenwerking met de Duitse krant Der Spiegel en tv-programma 60 minutes van de Amerikaanse nieuwszender CBS. De journalisten baseren zich onder meer op verklaringen van slachtoffers, Russische overheidsdocumenten en reis- en locatiegegevens. Vanuit Moskou is nog niet gereageerd op de beschuldigingen.
Volgens de journalisten heeft Eenheid 29155 van de GROe geëxperimenteerd met speciale wapens. Leidinggevenden zouden onderscheiden zijn voor de ontwikkeling van 'niet-dodelijke akoestische wapens'. Dat zijn apparaten die geluid- en radiofrequenties uitzenden, die kunnen worden ingezet tegen mensen.
Hoofdpijn
Slachtoffers zeggen dat ze agenten van de eenheid hebben gezien rond de tijd dat ze last kregen van symptomen. Aan de hand van online data zou vastgesteld zijn dat de spionnen kort voor of tijdens de incidenten op deze plekken waren.
De Amerikaanse functionarissen die last kregen van klachten waren destijds aan het werk in het buitenland. De eerste gevallen werden in 2016 gemeld door Amerikaanse en Canadese diplomaten op Cuba. Sindsdien wordt volop gespeculeerd wat er met hen is gebeurd, maar het is nooit helemaal opgehelderd.
"Ik voelde mijn hoofd zich opvullen, en een kloppende hoofdpijn", zegt de vrouw van een Amerikaanse ambassademedewerker. Ze zegt in 2021 in de Georgische hoofdstad Tbilisi te zijn getroffen door zo'n akoestische aanval. Een deel van de slachtoffers heeft blijvende klachten opgelopen.
Andere conclusie dan inlichtingendiensten
De uitkomst van het onderzoek staat volgens de journalisten haaks op eerdere conclusies van Amerikaanse inlichtingendiensten. Die noemden het zeer onwaarschijnlijk dat een buitenlandse mogendheid de functionarissen ziek heeft gemaakt. Volgens de CIA waren de meeste gevallen te verklaren door stress of niet eerder vastgestelde medische aandoeningen, of omstandigheden in de leefomgeving.
"Het nieuwe onderzoek laat zien dat internationale inlichtingendiensten incapabel zijn, of dat er sprake is van een doofpot", wordt het eerste slachtoffer van het syndroom geciteerd door The Insider. De CIA-functionaris wordt niet bij naam genoemd.
