'Overheid moet haast maken met herwaardering van het (v)mbo'
De overheid moet haast maken met de herwaardering van het vmbo en mbo. Dat zeggen het LAKS en JOBmbo, die zich inzetten voor middelbare scholieren en mbo-studenten. "We merken dat er nu met tijdelijke oplossingen kleine stappen worden gezet om het imago te verbeteren, maar dat is niet genoeg", zegt voorzitter van het LAKS Rafke Hagenaars tegen NOS Stories.
Op een vragenlijst over het (v)mbo van NOS Stories reageerden ruim 1600 vmbo'ers en mbo'ers. Zeker de helft gaf aan het gevoel te hebben als minderwaardig te worden gezien. Zo vertelt Dilara van 17 dat mbo-studenten vaak als dom worden bestempeld. "We worden zwaar onderschat. Ik maakte eens mee dat ik me mengde in een gesprek en dat aan me werd gevraagd waar ik me mee bemoeide als mbo'er."
Dat er anders wordt gekeken naar jongeren in het (v)mbo dan naar leeftijdgenoten op de havo of het vwo, heeft meerdere oorzaken en kan al vroeg beginnen. "Veel leerlingen worden nog steeds aan alle kanten aangemoedigd om voor 'het hoogst haalbare' te gaan'. Dan zeg je dus feitelijk dat je het vmbo minder waardeert dan bijvoorbeeld havo of vwo", zegt Hagenaars.
NOS Stories sprak met jongeren uit het vmbo en mbo en zocht uit waar dat gevoel van onderwaardering vandaan komt:
Ook is er al langer sprake van een verschil in rechten tussen mbo-studenten en studenten in het hbo of op de universiteit. Zo kunnen jongeren in het mbo nog steeds niet elk studentencafé in en zijn de regels wat betreft studiefinanciering ook ongelijk.
"Helaas is een hele tijd geleden door de overheid bepaald dat de voorkeur in het onderwijs ligt bij het hbo en wo (wetenschappelijk onderwijs). Daardoor is het mbo enorm achtergebleven en zijn er verschillen ontstaan", vertelt bestuurslid Maria van Middelkoop van het JOBmbo.
Mentaal welzijn
Volgens Hagenaars is het zorgelijk dat jongeren met zo'n gevoel van onderwaardering rondlopen. "Als je het idee hebt dat je iets heel moois en goeds doet, maar vervolgens niemand jouw kennis en kunnen waardeert, dan kan dat gevolgen hebben voor jouw mentale welzijn. Het is enorm demotiverend en kan ertoe leiden dat jongeren steeds minder hun best gaan doen, omdat ze niet het gevoel hebben dat het ertoe doet."
Het aantal jongeren dat een mbo-opleiding volgt, daalt al jaren, vanwege de vergrijzing, maar ook omdat er steeds minder voor wordt gekozen. "We merken dat het ook komt door het imago van het mbo en tegelijkertijd verwachtingen van ouders", zegt Van Middelkoop. "En dat moet anders. De overheid neemt nu te veel tijd om onze plannen te implementeren. Ze zouden het goede voorbeeld moeten geven en dit thema veel meer naar de voorgrond moeten schuiven, dan zijn we al een stap verder."
Het LAKS herkent dat. "Voor leerlingen duurt het oneindig lang voor de politiek en het veld echt iets gaan doen en daar zijn deze jongeren de dupe van", zegt Hagenaars. Met de scholierenclub pleit ze voor een systeemverandering. "Denk aan de prestatiedruk door de focus op hoge cijfers in dit onderwijssysteem. In plaats van het systeem aan te pakken, focust de overheid op verschillende campagnes om de weerbaarheid van leerlingen te versterken. Dit is het probleem bij leerlingen neerleggen, terwijl het wordt veroorzaakt door het systeem."
Reactie ministerie van Onderwijs
Demissionair minister Dijkgraaf van Onderwijs erkent de onderwaardering van het (v)mbo. "Dat is gewoon een feit. Mensen die zich afvragen waarom het zolang duurt hebben helemaal gelijk. We moeten dan ook proberen alles op alles te zetten om voortgang te boeken."
"Maar we moeten ook eerlijk zijn. Dit is een situatie die heel lang scheef is geweest en dat moeten we rechttrekken. We willen een duurzamer land, de gezondheidszorg verbeteren en allerlei andere projecten realiseren. Het echte tekort zit hem daarbij niet in middelen, maar in mensen."
