Meer kans op baan betekent niet per se meer inschrijvingen voor studie, ziet CPB

Een studierichting die veel kansen biedt op een baan betekent leidt niet direct tot meer inschrijvingen. Dat concludeert het Centraal Planbureau (CPB) in een analyse. Het wijst erop dat dit ertoe kan leiden dat er in bepaalde sectoren personeelstekorten blijven.

In het rapport benadrukt het CPB dat het "vanuit economisch perspectief en maatschappelijk belang wenselijk is dat jongeren bij hun studiekeuze in zekere mate rekening houden met veranderende arbeidsperspectieven". Voor deze analyse zijn data bekeken in de periode 2005 tot en met 2021.

Aankomende studenten kiezen zowel voor studies waar de baankansen beter van worden, als voor richtingen waar dit niet het geval is. Als voorbeeld van dit laatste haalt het CPB de mbo-opleiding creatieve industrie & ICT aan. "Bij deze richting zijn de perspectieven ongunstig en nemen deze over tijd verder af, maar het aandeel inschrijvingen blijft constant."

Het heeft onderzoeksleider Paul Verstraten verbaasd dat baankansen en studierichtingen niet op elkaar reageren. "Als de overheid echt iets wil gaan doen aan de tekorten op de arbeidsmarkt is dit een van de dingen om naar te kijken. De impliciete veronderstelling is dat tekorten afnemen als er meer mensen voor die studierichtingen kiezen. Maar het is natuurlijk ook belangrijk dat studenten kiezen voor iets wat ze leuk vinden of waar ze goed in zijn."

Toeval, geen patroon

Het CPB keek op het niveau van studierichtingen - denk aan economie, gezondheidszorg en techniek. Wie inzoomt kan dus binnen bepaalde opleidingen wel een verband zien, maar dat is dan toeval en kan dan niet over de hele linie worden doorgetrokken. Baankansen kunnen dus wel degelijk meespelen bij het maken van een individuele studiekeuze.

Eerdere studies toonden al aan dat het perspectief op een baan na een studie wel een van de factoren is voor de keuze, maar niet de belangrijkste, aldus het CPB. Bij mbo-studenten staat dit op plek drie; of iemand de studie leuk vindt of inschat er talent voor te hebben wegen zwaarder.

Het CPB houdt de optie open dat studenten bij het maken van hun keuze niet voldoende geïnformeerd zijn over de baankansen. Dat kant betekenen dat ze het wel belangrijk vinden, terwijl hun keuze daar niet op aansluit.