Saad Rizvi, een van de twee Pakistaanse prominenten die door het OM in Nederland worden vervolgd
NOS Nieuws

Waarom Wilders juist uit Pakistan doodsbedreigingen krijgt

  • Aletta André

    Correspondent Zuid-Azië

  • Aletta André

    Correspondent Zuid-Azië

Twee Pakistanen worden in Nederland vervolgd voor pogingen tot uitlokking van moord op Geert Wilders, zo werd vorige week bekend. Een van hen is de 29-jarige Saad Hussain Rizvi, de leider van de extremistische partij Tehreek-e-Labaik Pakistan (TLP). Dat is de voornaamste motor achter gewelddadige protesten tegen godslastering in Pakistan. De positie van die partij verklaart waarom de PVV-leider juist uit dat land zo veel bedreigingen krijgt.

De tweede man die wordt vervolgd, is de 55-jarige Pakistaanse haatpriester Muhammed Ashraf Asif Jalali. Vorig jaar werd al een Pakistaanse oud-cricketer bij verstek veroordeeld tot twaalf jaar cel, omdat hij een beloning had uitgeloofd voor wie Wilders zou vermoorden.

In 2018 werd een Pakistaan in Nederland gearresteerd voor het beramen van een moordaanslag op Wilders. In 2021 werd hij hiervoor veroordeeld. Dit alles volgde op de plannen voor een cartoonwedstrijd van Wilders in 2018, waartegen de TLP in Pakistan massale protesten organiseerde.

Strenge godslasteringswetten

De TLP is uniek in de ruimte die ze krijgt van de autoriteiten in Pakistan. Dat zegt hoogleraar islamstudies Ihsan Yilmaz van de Deakin Universiteit in Melbourne, die religieus populisme in meerdere islamitische landen heeft vergeleken.

Hij beschrijft de TLP als een radicale organisatie, die in 2015 begon met protesten tegen de executie van een moordenaar die een gouverneur had vermoord die Pakistans strenge godslasteringswetten had willen aanpassen. "Voor zover ik weet is er nergens anders zo'n beweging die van de autoriteiten vrij mag functioneren en zelfs meedoen aan de verkiezingen. Het is zo openlijk, zo brutaal, daarom zijn ze onaantastbaar."

In 2018 deed TLP voor het eerst mee aan de verkiezingen en kreeg ruim 2 miljoen stemmen. Niet genoeg voor parlementszetels, maar aanzienlijk genoeg om stemmen van de grote partijen af te snoepen. Dat was precies het doel van het Pakistaanse leger, zegt Yilmaz.

Het leger beïnvloedt de verkiezingen in Pakistan en gebruikt de TLP in dit machtsspel achter de schermen, om ervoor te zorgen dat de grote partijen niet té machtig worden. Rizvi nam het partijleiderschap over van zijn vader, toen deze in 2020 overleed.

De TLP heeft zogenoemde 'straatmacht': doordat de partij duizenden mensen op de been krijgt voor betogingen worden de autoriteiten geregeld op de knieën gedwongen. In 2021 werd de partij bijvoorbeeld tijdelijk verboden, maar na massaal protest werd dit verbod ingetrokken. De TLP had geëist dat de Franse ambassadeur uitgezet zou worden. Toenmalig premier Imran Khan kon niet anders dan onderhandelen en beloofde het voorstel in het parlement te bespreken.

Eer van de profeet

Het enige agendapunt van de TLP is het tegengaan van godslastering. Dat blijkt populair in Pakistan, waar een aanzienlijk deel van de bevolking arm en religieus conservatief is. De dominante stroming van de islam in Pakistan is Barelvi, waarin de eer van de profeet Mohammed een belangrijke rol speelt.

De gevestigde partijen spelen hier ook op in. Vorig jaar werd de wet tegen godslastering uitgebreid en die behoort nu tot de strengste ter wereld. Toen Imran Khan premier was in 2021, riep hij westerse overheden op om het beledigen van de profeet ook te criminaliseren, wat hem razend populair maakte bij det Pakistaanse bevolking.

Geen enkele Pakistaanse regering zal het dan ook wagen de twee mannen, indien veroordeeld, te arresteren of aan Nederland uit te leveren. Dat zegt een bron bij het OM van de provincie Punjab, die niet bevoegd is om met de media te praten. De twee landen hebben er geen afspraken over, dus het hoeft niet, en bovendien ligt godslastering té gevoelig bij het publiek.

Rizvi's vader heeft ooit gezegd dat als hij de atoombom in handen zou hebben, hij hem op Nederland zou gooien. En er gebeurde niets met hem.

Ihsan Yilmaz, hoogleraar islamstudies

Hoewel veroordelingen voor godslastering vaak voorkomen, is de doodstraf nooit uitgevoerd. Dit helpt de TLP. "Zij profileren zich als degenen die de straf kunnen uitvoeren die God volgens hen wil" , zegt Yilmaz. "De rechtbanken en de politieke elites brengen in hun ogen geen gerechtigheid, en dat gebruiken zij als excuus voor het oproepen tot geweld."

Het komt vaak voor dat mensen na een beschuldiging van godslastering door burgers worden aangevallen. Sinds 1990 zijn zo zeker 85 mensen vermoord, volgens Al Jazeera. De daders worden misschien wel vervolgd, maar, zegt Yilmaz: "Ze worden door conservatieve moslims als held gezien, en voor hun familie wordt goed gezorgd door groepen als de TLP. En de overheid blijft de TLP beschermen."

Dat de TLP-leider nu in Nederland wordt vervolgd zal dan ook weinig uithalen, denkt Yilmaz. "Rizvi's vader heeft ooit gezegd dat als hij de atoombom in handen zou hebben, hij hem op Nederland zou gooien. En er gebeurde niets met hem."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl