Russische oppositieleider Navalny (47) overleden in strafkolonie, oorzaak onbekend
De Russische oppositieleider Aleksej Navalny (47) is overleden. Volgens de regionale gevangenisautoriteiten was hij tijdens een wandeling onwel geworden. Navalny was een fel criticus van president Poetin en was tot een jarenlange gevangenisstraf veroordeeld.
Er is geen bewijs dat Navalny inderdaad tijdens een wandeling is overleden. Zijn moeder zegt dat ze haar zoon vier dagen geleden nog heeft gezien in de gevangenis en dat hij toen gezond was en levensvreugde uitstraalde. Gisteren was Navalny nog op beeld te zien tijdens een rechtszitting. Hij maakte toen een fitte indruk.
Het Kremlin zegt "geen verdere informatie te hebben over de doodsoorzaak".
De woordvoerder van Navalny zegt op X dat zij zijn overlijden nog niet kan bevestigen. De advocaat van Navalny is onderweg naar de gevangenis waar hij een gevangenisstraf uitzat, schrijft woordvoerder Kira Yarmysh.
Strafkolonie IK-3
Eind december werd Navalny overgebracht naar de strafkolonie IK-3, in het hoge noorden van Rusland, op de rand van de Poolcirkel. Navalny was de dagen daarvoor spoorloos.
Er waren al tijden grote zorgen om zijn gezondheid vanwege de omstandigheden waaronder hij werd vastgehouden.
Navalny was een van de bekendste tegenstanders van president Poetin en had vele miljoenen, met name jonge, volgers. Tijdens zijn politieke carrière werd hij meermaals opgepakt voor het openlijk uiten van kritiek op Poetin. In 2020 werd hij in Rusland vergiftigd met het zenuwgas novitsjok, waarna hij werd behandeld in Duitsland. Deze aanslag, die hij ternauwernood overleefde, zou zijn gepleegd in opdracht van president Poetin.
Navalny werd in januari 2021 voor het laatst opgepakt, op de luchthaven Sjeremetjevo bij Moskou. Na een schijnproces zat hij een jarenlange gevangenisstraf uit. Een Russische rechtbank had hem veroordeeld tot 19 jaar cel wegens wat werd genoemd "het oprichten van een extremistische beweging".
Beelden van Navalny die gisteren nog bij een rechtszitting aanwezig was:
Met zijn anti-corruptiestichting bracht Navalny sinds 2011 misstanden aan het licht, zoals de bouw van een miljardenpaleis aan de Zwarte Zee dat in bezit zou zijn van president Poetin. Vanuit de gevangenis bleef Navalny kritiek leveren op Poetin. Zo veroordeelde hij meermaals de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne.
Navalny greep iedere gelegenheid aan om naar de rechter te stappen. Gisteren werd hij voor het laatst op beeld gezien tijdens een rechtszitting.
Vorig jaar werden drie advocaten van Navalny opgepakt en veroordeeld.
Demissionair minister-president Rutte noemt de dood van Navalny "verschrikkelijk nieuws". "Ik houd Rusland hier verantwoordelijk voor." De dood van Navalny bewijst volgens Rutte dat het "volstrekt onmogelijk" is en "letterlijk levensgevaarlijk" om oppositie te voeren tegen Poetin. "Dit getuigt opnieuw van de immense bruutheid van het Russische regime."
NAVO-topman Stoltenberg zegt dat Rusland een aantal "zeer ernstige vragen" te beantwoorden heeft. Ook de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel houdt Rusland verantwoordelijk voor de dood van Navalny.
