Senaat VS voor steunpakket Oekraïne en Israël, kritisch Huis nu aan zet
De Amerikaanse Senaat heeft een gecombineerd steunpakket voor Oekraïne, Israël en Taiwan ter waarde van ruim 95 miljard dollar aangenomen.
Het voorstel moest 60 stemmen halen om geaccepteerd te worden. 70 senatoren stemden voor, 29 tegen. De Democraten, die een meerderheid in de Senaat hebben, kregen daarbij hulp van 22 Republikeinen.
Het steunpakket moet zijn grootste horde nog nemen: het Huis van Afgevaardigden moet er ook nog over oordelen. Om die reden hield president Biden relatief snel na de deal in de Senaat een toespraak vanuit het Witte Huis, met als doel leden van het Huis te overtuigen van het in zijn ogen cruciale steunpakket.
In zijn speech refereerde Biden aan recente uitlatingen van de Republikeinse oud-president Donald Trump, Bidens mogelijke tegenstander in de presidentsverkiezingen later dit jaar. Trump zei afgelopen weekeinde op een campagnebijeenkomst dat Rusland wat hem betreft NAVO-landen mag aanvallen als die niet voldoende uitgeven aan defensie.
Trump zorgde daarmee voor beroering rond de met afstand belangrijkste NAVO-afspraak: artikel vijf van het Handvest, waarin staat dat een aanval op één NAVO-lidstaat wordt beschouwd als een aanval op alle lidstaten.
Biden onderstreepte in zijn speech dat artikel vijf één keer in de NAVO-historie is ingeroepen, kort na de terreuraanslagen in de VS op 11 september 2001. "Dat mogen we nooit vergeten."
Hij noemde Trumps taal verder "gevaarlijk" en een "on-Amerikaans signaal aan de wereld"; de uitspraken hebben het steunpakket voor Oekraïne alleen maar belangrijker gemaakt, aldus Biden.
Gesteggel over grensversterking
Het is de vraag of Bidens speech effect zal hebben op het stemgedrag van Huis-leiden. In het Huis hebben de Republikeinen een krappe meerderheid. Zij hebben zich de afgelopen maanden, onder aanmoediging van presidentskandidaat Donald Trump, kritisch getoond tegenover het pakket.
Zo eisten ze dat er meer geld zou gaan naar het versterken van de grens met Mexico, waar illegale migranten doorheen komen. Na maanden van onderhandelingen kwam er een voorstel op tafel, maar ook dat werd, mede door kritiek van Trump, weggestemd in de Senaat.
Daarop besloot de Democratische leider in de Senaat, Chuck Schumer, de internationale steun los te trekken van de grensmaatregelen en apart in stemming te brengen als een noodpakket. Dat blijkt nu een succesvolle stap te zijn geweest. Schumer werkte daarbij nauw samen met de Republikeinse Senaatsleider Mitch McConnell, die daarvoor de hoon van zijn eigen partij over zich heen krijgt.
"Het is jaren, en misschien wel decennia geleden dat de Senaat een wet heeft aangenomen die grote impact heeft op niet alleen onze nationale veiligheid, niet alleen de veiligheid van onze bondgenoten, maar ook de veiligheid van de westerse democratie", zei Schumer na afloop.
'Mensenlevens redden'
Het pakket bestaat uit 61 miljard dollar voor Oekraïne, 14 miljard voor Israël en bijna 5 miljard voor de Amerikaanse bondgenoten in zuidoost-Azië, zoals Taiwan. Ook zou er ruim 9 miljard dollar moeten gaan naar humanitaire hulp voor burgers in de Gazastrook, de Westelijke Jordaanoever, Oekraïne en andere conflictgebieden op de wereld.
De goedkeuring van het steunpakket door de Senaat wordt met opluchting ontvangen in Oekraïne. President Zelensky bedankt de senatoren die het voorstel steunden en zegt dat de Amerikaanse steun zijn land "helpt om mensenlevens te redden tijdens de Russische terreur".
Het is niet bekend wanneer het Huis van Afgevaardigden stemt over het pakket. Dat kan nog weken of maanden duren, liet de Republikeinse leider in het Huis, Mike Johnson, weten. Hij leidt een grote groep Republikeinen die tegen het voorstel zijn en zeer waarschijnlijk achter Trump blijven staan. Toch is er een handvol Republikeinen die heeft aangegeven voor het steunpakket te zijn. Maar het is nog onduidelijk of hun stemmen genoeg zullen zijn.
