Groei remt af, 'maar toekomst automarkt is onvermijdelijk elektrisch'
Tien miljoen elektrische auto's en ruim vier miljoen laadpunten: dat zou zomaar het Nederlandse wagenpark kunnen zijn in 2050. Van 5 procent elektrisch nu, naar 50 procent in 2035 en dus 100 procent in 2050, zo voorspelt kenniscentrum ElaadNL.
Naar verwachting zal op de korte termijn de groei van elektrische auto's iets afremmen door onduidelijkheid over stimuleringsmaatregelen, maar ElaadNL denkt dat de toekomst volledig elektrisch is. Het is volgens het kenniscentrum dus niet de vraag of dit gaat gebeuren, maar hoe snel. Hoe zit het op dit moment met de elektrische automarkt en hoe zal die zich ontwikkelen?
Meeste laadpalen in Nederland
Vorig jaar was grofweg een op de drie nieuw verkochte auto's elektrisch. Op de markt voor tweedehands auto's is het aanbod elektrisch (nog) veel kleiner; ruim driekwart van de verkochte auto's was daar vorig jaar benzine.
Qua laadpalen scoort Nederland goed. Er zijn ruim 140.000 (semi-)publieke laadpalen, oftewel één publieke laadpaal per drie elektrische auto's. Dat aantal staat los van privélaadpalen thuis of op werk (dat zijn er al bijna een half miljoen).
ElaadNL noemt naast de Nederlandse stimuleringen vooral ook Europese beslissingen als belangrijke stimulans voor de elektrische toekomst. De elektrische koers is daar al langer ingeslagen. Zo is het bijvoorbeeld vanaf 2035 in heel Europa verboden een nieuwe fossiele brandstofauto te kopen.
Uit eerdere onderzoeken blijkt dat de elektrische auto duurder is in aanschaf, maar goedkoper in gebruik. Dat komt vooral door de brandstof en het onderhoud, dat minder vaak nodig is. Maar omdat veel van de financiële voordelen volgend jaar worden afgebouwd, vinden veel (zakelijke) rijders een elektrische auto mogelijk niet meer aantrekkelijk genoeg.
Kostenplaatje minder gunstig
Voor dat scenario waarschuwt de Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen (VNA). "Zowel de rente als de elektriciteitsprijzen zijn gestegen", zegt VNA-voorzitter Renate Hemerik. "Het kostenplaatje is minder gunstig geworden ten opzichte van de brandstofauto. Dat wordt volgend jaar nog minder door het vervallen van veel fiscale voordelen."
Roy Kleijwegt van Autoweek nuanceert dit beeld: "Het klopt dat er prijsstijgingen zijn geweest door de grondstoffenprijsstijging en inflatie, maar in het algemeen worden elektrische auto's wel echt goedkoper. In Nederland is dat al helemaal het geval door de vrijstelling van de aankoopbelasting. Bij benzineauto's is de rek er qua ontwikkeling wel uit, maar die van elektrische auto's gaat nog snel en dat zie je terug in verlaging van de prijs."
Als voorbeeld noemt Kleijwegt een Tesla Model 3 met grofweg hetzelfde aantal pk's. Die had in 2019 een bereik van 560 kilometer en kostte nieuw 59.000 euro. Nu is het bereik bijna 700 kilometer, voor een nieuwprijs van 51.000 euro.
Toch ziet de VNA dat de interesse in elektrische private leaseauto's afneemt: van ruim 32 procent in het eerste half jaar van 2023, naar 24 procent in de tweede helft. Bij zakelijke rijders zien ze geen afname, omdat grotere bedrijven elektrisch meer verplichten. Toch is de elektrische automarkt volgens VNA niet klaar om zonder stimulering door te groeien. "Veel zal dus afhangen van een nieuw kabinet."
Toekomst
Elaad NL verwacht dat de groei van de elektrische automarkt op korte termijn zal afremmen, maar op de lange termijn maakt dat niet uit. Autofabrikanten zetten erop in, batterijen worden beter en goedkoper en in China - een belangrijke speler - is de keuze voor elektrisch al lang gemaakt.
In 2021 werd de groei van elektrische personenauto's door ElaadNL nog veel minder snel verwacht dan dit jaar:
Hoofd mobiliteit bij KPMG Stijn de Groen verwacht hetzelfde. "Die iets afgeremde groei moet je zien als korte termijn hiccups." Er liggen volgens hem wel best wat uitdagingen op tafel, uiteenlopend van een vol stroomnet en te weinig laadplekken in Europa tot geopolitieke ontwikkelingen.
"Dat lijken er veel, maar zie het zo: we staan aan het begin van een grote transitie en dat gaat logischerwijs niet meteen goed. Alles wijst erop dat de toekomst elektrisch is", aldus De Groen.
