Verpakkingsbranche wacht boete als het de inzamelnorm voor flesjes niet haalt
De verpakkingsbranche kan een boete tegemoetzien als de belofte om genoeg lege flesjes en blikjes in te zamelen over twee jaar niet wordt gehaald. Dat meldt de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
De toezichthouder zegt tevreden te zijn met een ingediend verbeterplan waarin de branche 5400 nieuwe inzamelpunten belooft, in aanvulling op de huidige 4100 punten. Maar om er zeker van te zijn dat alle beloftes worden ingelost, legt de ILT een zogenoemd voornemen tot last onder dwangsom op.
Dit betekent concreet dat als op 1 januari 2026 niet 90 procent van alle plastic statiegeldflessen wordt ingezameld, er een boete volgt. De ILT ziet "constructieve wil" van de Stichting Afvalfonds Verpakkingen om de wettelijk vereiste inzamelnorm van 90 procent te halen, maar noemt het tegelijk "niet acceptabel" dat de brancheorganisatie dat doel pas eind 2026 denkt te halen.
Stimulans
"Dit is ook bedoeld als stimulans om de maatregelen uit het plan van aanpak daadwerkelijk te realiseren", aldus de inspectie. Hoe hoog de boete kan uitpakken meldt de ILT niet. Wel dat de verpakkingsbranche de komende drie jaar met een brede publiekscampagne consumenten extra gaat voorlichten over het inleveren van statiegeldflesjes en -blikjes.
De inspectie reageert met de dwangsom op een tweede plan van het Afvalfonds om de inzameling van plastic flessen te verhogen, nadat ze een eerste plan half oktober als onvoldoende had bestempeld. Het Afvalfonds, dat namens bedrijven verantwoordelijk is voor de inzameling, ligt onder vuur van de ILT en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat omdat het vorig jaar met 68 procent veel minder flessen inzamelde dan de wettelijk vereiste 90 procent.
Realisme
Het Afvalfonds laat in een reactie weten de voorgenomen last onder dwangsom te gaan bestuderen. "Realisme is op zijn plaats", staat in een reactie. "Het optimaliseren en bouwen van een toekomstbestendig, klantvriendelijk statiegeldsysteem kost tijd." Het fonds verwijst naar landen als Noorwegen en Denemarken. "Zij hadden ruim acht jaar nodig om 90 procent inzameling te behalen."
Verantwoordelijk staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat erkent dat verbetering "niet van vandaag op morgen al voor de volle 100 procent bereikt zal zijn", maar blijft het teleurstellend vinden dat het wettelijke inzamelingsdoel pas over een paar jaar wordt gehaald. Ze schaart zich achter de conclusie van de ILT dat "er meer vaart nodig is".
Extra statiegeldmachines
In het nieuwe plan staat dat het nu al geldende wettelijke doel om 90 procent van de verkochte plastic flessen in te zamelen, pas eind 2026 wordt gehaald. Daarvoor wil het Afvalfonds het aantal inzamelingspunten uitbreiden.
Zo moeten er minimaal 700 extra statiegeldmachines komen bij supermarkten en 1900 bij bijvoorbeeld scholen, luchthavens, treinstations en attractieparken. Ook wil het Afvalfonds 2800 nieuwe plekken waar je niet via een machine, maar aan de balie geld terugkrijgt, zoals op kantoren, bij kiosken, sportclubs, kleine supermarkten en tankstations.
Nu krijgen consumenten op veel van deze plekken vaak geen statiegeld terug voor lege flesjes en blikjes, maar wordt het geld gedoneerd aan een goed doel.
Het Afvalfonds zegt verder met producenten van zuivel, verse sappen en wijn in petflesjes in gesprek te gaan om vrijwillig over te gaan op statiegeld. Tot nu toe waren deze flesjes wettelijk uitgezonderd omdat ze lastiger schoon te maken zouden zijn, maar dat argument lijkt nu van tafel. Een verplichting voor deze producenten om statiegeld te voeren, wil het fonds niet.
