Donald Tusk gekozen als nieuwe premier van Polen
Het Poolse parlement heeft Donald Tusk gekozen als nieuwe premier. Hij kan hierdoor een pro-Europese regering gaan vormen. Tusk kreeg 248 stemmen voor en 201 stemmen tegen. Morgen presenteert Tusk zijn plannen in het parlement, waarna een vertrouwensstem volgt. Daarna wordt hij als nieuwe premier beëdigd.
De huidige premier Morawiecki verloor eerder vandaag zoals verwacht een vertrouwensstemming in het parlement. Zijn rechts-conservatieve partij PiS bleef afgelopen oktober na de verkiezingen de grootste, maar heeft geen meerderheid meer. Tusk kan samen met andere partijen wel op een meerderheid rekenen.
266 van de 456 parlementsleden stemden tegen de interim-regering onder leiding van Morawiecki. 190 mensen stemden voor.
De rechts-conservatieve PiS-partij was de afgelopen acht jaar aan de macht in Polen. Bij de verkiezingen in oktober bleef de partij weliswaar de grootste, maar zonder absolute meerderheid. Een alliantie van pro-Europese oppositiepartijen behaalde die meerderheid onder leiding van Tusk wel.
Onbegonnen zaak
Het is in Polen gebruikelijk dat de leider van de grootste partij de taak krijgt om een coalitie te vormen, al leek dat door de uitslag van de verkiezingen een onbegonnen zaak. Toch wees president Duda, een PiS-bondgenoot, Morawiecki aan als kandidaat-premier en beëdigde hij een interim-regering met Morawiecki als leider. Zo'n interim-regering moet in Polen binnen twee weken de meerderheid behalen bij een motie van vertrouwen om officieel aan te treden.
Vandaag moest Morawiecki zijn regering voordragen aan de Sejm, het Poolse parlement, waarna de motie van vertrouwen werd gehouden. De uitslag kwam niet als een verrassing, vanwege de meerderheid van Tusks alliantie.
Zo verging de stemming:
Vorige maand sloot de alliantie van Tusk al een coalitieakkoord en bepaalde het ook al de ministers voor het kabinet. Het programma is pro-Europees en oppositieleider Tusk zei bij de presentatie dat de partijen "de rechtsorde zullen herstellen die verstoord is door het handelen van de voorgangers", doelend op de PiS-partij.
Als alles volgens plan verloopt is Tusk voor middernacht minister-president. Tusk was tussen 2007 en 2015 ook al premier van Polen.
PiS was sinds 2015 aan de macht in Polen. Sindsdien is de rechterlijke macht ingeperkt en afhankelijk gemaakt van de regering en ook op de media heeft de partij grote druk uitgeoefend. De PiS-regering lag geregeld op ramkoers met de EU. Onder een deel van de Poolse bevolking, vooral buiten de grote steden, is de partij nog altijd zeer populair vanwege de conservatieve koers.
Popcorn en politiek
Voorafgaand aan de stemming hield Morawiecki zijn laatste speech voor het Poolse parlement. Ongeveer 265.000 mensen keken mee op het YouTube-kanaal van de Sejm, waar de toespraak en de stemming live werden uitgezonden. De stemming was ook in een bioscoop in Warschau te volgen.
Honderden Polen kwamen vandaag samen in een bioscoop in Warschau om te kijken naar de stemming:
