Duizenden betogen in Slowakije tegen afschaffing speciaal aanklager
In de Slowaakse hoofdstad Bratislava hebben enkele duizenden mensen gedemonstreerd tegen de nieuwe regering onder leiding van de populistische premier Fico. Het protest richtte zich vooral op plannen van de regering voor juridische hervormingen, waarvan het afschaffen van een speciaal openbaar aanklager de belangrijkste is. Die aanklager bestaat sinds 2004 en richt zich vooral op grote zaken als moord, terrorisme en corruptie.
Het protest was georganiseerd door oppositiepartijen. De betogers zeggen dat het plan in strijd is met de rechtsstaat en dat de afschaffing van de aanklager bedoeld is om corruptieverdachten te helpen die banden hebben met de Smer-partij van Fico. Fico's coalitie wil van de speciaal aanklager af omdat die volgens de partijen te gepolitiseerd is.
Volgens het plan komt de verantwoordelijkheid voor dit soort grote zaken weer te liggen bij regionale aanklagers, die daar geen ervaring mee hebben. De speciaal openbaar aanklager was de afgelopen jaren juist heel succesvol in corruptiezaken, in tegenstelling tot de reguliere aanklagers in Slowakije.
Het is de bedoeling dat de speciaal aanklager halverwege volgende maand al is opgeheven. Sommige hooggeplaatste corruptieonderzoekers zijn ontslagen of geschorst. Ander personeel zou elders aan de slag kunnen.
Het protest in Bratislava verliep vreedzaam. De betogers hebben aangekondigd meer demonstraties tegen de afschaffing van de aanklager te houden.
De Europese Commissie en de Verenigde Staten zijn kritisch over de snelheid waarmee Fico zijn plannen wil doorvoeren. Brussel vindt dat Slowakije geen overhaaste beslissingen moet nemen. Ook de Amerikaanse ambassade in Slowakije vindt dat er eerst stevig overleg gevoerd moet worden met partners "op landelijk en Europees niveau".
Ook president Caputová van Slowakije heeft de plannen bekritiseerd. Zij noemt de plannen gevaarlijk. Caputová kan de plannen vetoën, maar de regeringscoalitie kan dat veto weer terugdraaien.
Anti-Europese koers
Fico moest in 2018 vertrekken als premier na massale protesten vanwege de moord op een journalist die onderzoek deed naar corruptie en de regering van Fico. Maar afgelopen september won hij de verkiezingen.
Zijn regering nam snel afstand van de pro-Oekraïense koers van de vorige regering. Het land beëindigde onder meer zijn militaire steun aan het land. Verder is Fico tegenstander van Europese sancties tegen Rusland en wil hij niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO.
