Voorlopig geen behandeling asielverzoeken van Palestijnen

• Fitria Jelyta

  redacteur Nieuws & Co

• Tobias van der Valk

Palestijnen uit Gaza in Nederland die geen verblijfsvergunning hebben, zullen daar nog lang op moeten wachten. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) houdt op dit moment de asielverzoeken van Palestijnen aan, waardoor ze niet worden afgewezen, maar er ook geen verblijfsvergunningen aan Palestijnse asielzoekers worden toegekend.

De beslissing van de IND raakt vooral Palestijnen uit Gaza, die hun gezinnen daar hebben achtergelaten en in Nederland geen duidelijkheid hebben over hun verblijfsstatus. Deze groep kan hun gezinnen niet naar Nederland halen met een beroep op gezinshereniging. Dit kan alleen worden aangevraagd door Palestijnen met een geldige verblijfsstatus.

"Wanneer de situatie in een land onzeker is, kan de IND ervoor kiezen om asielverzoeken tijdelijk te pauzeren", zegt een woordvoerder van hulporganisatie VluchtelingenWerk. "Slechts voor een aantal mensen die buiten het oorlogsgeweld om bescherming nodig hebben, zoals mensenrechtenactivisten, wordt het asielverzoek in behandeling genomen."

De IND bevestigt dat en benadrukt dat er momenteel geen asielaanvragen van Palestijnen worden afgewezen. De dienst omschrijft dit als "een tijdelijke werkwijze", die zal duren tot duidelijk is wat het beleid van het nieuwe kabinet wordt. Eerder liet de IND weten de aanvragen voor gezinshereniging van Palestijnen sneller te behandelen. Hiermee krijgen familieleden die vastzitten in Gaza de kans om te ontsnappen aan het oorlogsgeweld.

"Maar deze spoedregeling kan dus niet gelden voor de Palestijnen in Nederland die nog moeten starten met de asielprocedure of nog aan het wachten zijn op een beslissing van de IND", zegt VluchtelingenWerk. "Ze weten dus ook niet waarop ze aan het wachten zijn. Krijgen ze een afwijzing of mogen ze hier blijven?"

Terug naar Gaza

Een van de Palestijnse vluchtelingen die te maken hebben met deze uitzichtloze situatie is Al'aa. Op 23 oktober kreeg hij een brief van de IND, waarin staat dat zijn asielverzoek is afgewezen omdat zijn verhaal niet geloofwaardig werd bevonden. Maar vanwege de oorlog zal hij niet worden teruggestuurd naar Gaza.

Ondertussen kan hij geen contact krijgen met zijn vrouw en vier kinderen, die nu in Rafah verblijven bij een school van UNRWA, de VN-organisatie die verantwoordelijk is voor humanitaire hulp aan vluchtelingen in de Palestijnse Gebieden.

"Ik heb mijn vrouw een week geleden voor het laatst gesproken. Daarna heb ik niets meer van haar gehoord, omdat er geen internetverbinding meer is", vertelt hij in het asielzoekerscentrum waar hij verblijft. Voordat hij naar Nederland kwam in 2021, woonde hij met zijn gezin in het vluchtelingenkamp Jabalia, dat begin deze maand door Israëlische bombardementen werd getroffen.

"Ze hebben mijn woning gebombardeerd. Daar is nu niets meer van over. Gelukkig kon mijn gezin vluchten, maar ze zijn niet veilig. Israël zal niet stoppen met het bombarderen van Gaza."

Al'aa vertelt over het gebrek aan water, voedsel, kleding en brandstof in Gaza. "Ik denk alleen aan mijn gezin, maar ik kan nu niets voor ze betekenen. Het is om krankzinnig van te worden. Als ze mij geen verblijfsstatus willen geven, stuur mij dan maar terug naar Gaza, zodat ik tenminste nog bij mijn gezin kan zijn. Maar zelfs dat kunnen ze niet."

'Geen enkele plek is veilig'

De beslissing van de IND om asielprocedures van Palestijnen stil te leggen raakt ook een groep mensen die al langer in Nederland zijn en niet aan het werk kunnen, zoals Mahmoud. Dit jaar werd hij voor de tweede keer afgewezen, nadat hij naar de rechter is gestapt om tegen de beslissing van de IND te procederen.

Hij ging in hoger beroep, maar door het stilleggen van de asielprocedures heeft hij geen uitzicht op een eind aan dit proces. "Het is alsof ze me langzaam dood willen laten gaan", zegt hij. "Ik moest lang genoeg wachten op mijn asielprocedure, maar nu zeggen ze dat ze niets meer behandelen, terwijl ik in de tussentijd niets mag doen."

Op 13 oktober kreeg Mahmoud van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) te horen dat hij het asielzoekerscentrum moest verlaten. Nadat hij hulp had gekregen van een journalist die het COA voor hem belde, hoefde hij toch niet weg. "Ik weet alleen niet hoelang ik er nog mag blijven."

Daarom moeten de verzoeken van Palestijnse asielzoekers in Nederland wel in behandeling worden genomen, stelt Vluchtelingenwerk. De hulporganisatie roept de IND op om dit onmiddellijk te doen. "Het gaat slechts om een tiental ongedocumenteerde Palestijnen in Nederland. Dan is het echt haalbaar voor de IND om hen een verblijfsstatus te geven", zegt de woordvoerder. "Bovendien is het overduidelijk dat iedere burger in Gaza gevaar loopt. Elke burger loopt het risico om slachtoffer te worden van bombardementen en geweld. Geen enkele plek is veilig."

De achternamen van Mahmoud en Al'aa zijn bij de redactie bekend. Uit veiligheidsoverwegingen zijn ze weggelaten.