Britse topmilitair in opspraak in verband met executies in Afghanistan

Een schandaal over de executie van Afghaanse burgers door Britse militairen lijkt de op een na hoogste officier van het Britse leger in de problemen te brengen. Het BBC-programma Panorama zegt dat viersterrengeneraal Gwyn Jenkins een rapport over de executies tot topgeheim verklaarde en in een kluis opborg.

De Britse wet schrijft voor dat hij de militaire politie op de hoogte had moeten brengen, zodat die onderzoek had kunnen doen.

Panorama meldde vorig jaar dat Britse SAS-commando's in 2010 en 2011 mogelijk 54 ongewapende Afghanen hebben vermoord, jongens en mannen van 15 jaar en ouder. Bij de lichamen werden wapens neergelegd, zodat het leek alsof ze wel gewapend waren geweest.

Op de hoogte

Jenkins, toen nog kolonel, was in die periode commandant van een SAS-afdeling in Afghanistan. In maart 2011 rapporteerde een lagere officier dat collega's tijdens nachtelijke acties ongewapende burgers en gevangenen hadden omgebracht, zonder dat die een bedreiging hadden gevormd.

Jenkins bracht zijn commandant op de hoogte en schreef ook dat hij al enige tijd op de hoogte was van geruchten dat de SAS "veronderstelde bondgenoten van de Taliban" executeerde. Jenkins achtte een grondig onderzoek gerechtvaardigd. Het antwoord van de commandant was dat er meer meldingen waren en dat nader onderzoek nodig was.

De commandant startte een intern onderzoek naar de werkwijze van de SAS tijdens nachtelijke operaties. Dat onderzoek werd gedaan door een SAS-officier die zelf in Afghanistan had gediend. Hij sprak uitsluitend met militairen en was binnen een week klaar. Het lijkt erop dat hij de betrokken collega's op hun woord heeft geloofd, schrijft de BBC .

Topgeheim

Jenkins verklaarde het rapport van de lagere officier topgeheim, waar slechts een beperkt aantal mensen toegang toe had, omdat verspreiding van de inhoud de reputatie van de SAS ernstig kon schaden, verder onderzoek kon hinderen en SAS-operaties kon verstoren. De SAS'ers zouden daarna zijn doorgegaan met deze praktijken.

De militaire politie begon in 2014 met een onderzoek naar 675 veronderstelde incidenten met Britse militairen. Daar zaten ook de beschuldigingen bij dat SAS'ers ongewapende burgers hadden omgebracht. Er volgde geen enkele aanklacht. De onderzoekers zeiden tegen de BBC dat een grondig en onpartijdig onderzoek niet mogelijk was. Ze mochten de belangrijkste getuigen niet interviewen en kregen geen toegang tot ander bewijsmateriaal.

Na de uitzending van Panorama in de zomer van vorig jaar is een gerechtelijk onderzoek in gesteld. Dat loopt nog.