'Nederlands rapport over mogelijke oorlogsmisdaad Australiërs spoorloos'
Nederlandse militairen hebben in 2010 in Uruzgan melding gemaakt van een mogelijke oorlogsmisdaad door Australische militairen. Dat meldt NRC. Een Afghaanse burger zou zijn gemarteld en doodgeschoten. Een rapport erover dat binnen de Nederlandse krijgsmacht werd verspreid, leidde niet tot actie en volgens het ministerie van Defensie is het niet meer te vinden.
De krant, die er maanden onderzoek naar deed, schrijft dat de Australiërs er destijds van overtuigd waren dat de Afghaanse man betrokken was bij een dodelijke aanslag op twee Nederlandse mariniers, op 17 april 2010.
De Australiërs gaven aan Nederlandse mariniers door dat het ging om de bommenmaker. Nederland kreeg de verblijfplaats van de Afghaan door en pakte hem op. Na verhoor werd hij vrijgelaten omdat inlichtingenofficieren ervan overtuigd raakten dat hij er niets mee te maken had. Het misverstand zou zijn ontstaan omdat hij dezelfde naam had.
Australische troepen zouden de Afghaan daarna alsnog hebben gemarteld en vermoord, vertelden lokale bronnen volgens NRC aan Nederlandse inlichtingenofficieren. De Australiërs zouden zijn mondhoeken hebben opengesneden en hem in zijn hoofd hebben geschoten.
Onderzoek
Een Nederlandse inlichtingenofficier stelde er een zogeheten Special Report over op, wat volgens bronnen van de krant naar het bureau van de commandant van de Task Force Uruzgan Kees van den Heuvel ging, evenals naar het hoofd inlichtingen. Ook zou het in een digitaal systeem zijn beland waartoe de militaire inlichtingendienst MIVD toegang toe heeft. "Aan het eind van de missie belandde het op een harde schijf die het archief in ging."
Na het verschijnen in november 2020 van een Australisch rapport over oorlogsmisdaden in Afghanistan door Australische militairen wilden Tweede Kamerleden weten wat Nederlandse militairen hiervan wisten. Toenmalig ministers Blok van Buitenlandse Zaken en Bijleveld van Defensie zegden een onderzoek toe en volgens NRC kwam er rond die tijd ook een melding binnen over het genoemde Special Report.
Dat bleek uiteindelijk niet meer te vinden. "Harde schijven bleken onvindbaar of incompleet, documenten ontbraken, betrokkenen konden zich niets meer herinneren", schrijft NRC.
'Geen meldingen gevonden'
Het ministerie van Defensie zegt tegen de krant dat het onderzoek naar de melding over het Special Report formeel nog loopt. Toenmalig commandant Van den Heuvel zegt dat hij het rapport nooit onder ogen heeft gekregen, en vraagt zich af of het wel heeft bestaan.
Het hoofd inlichtingen, dat het rapport ook zou hebben gekregen, wil niet reageren tegen NRC. Het Australische ministerie van Defensie zegt "geen meldingen te hebben gevonden met beschuldigingen over schendingen van het internationaal humanitair recht".
Defensie bevestigt ook tegenover de NOS dat het rapport tot nu niet is achterhaald. Maar het ministerie benadrukt dat het onderzoek nog niet af is. "Er is een speciaal digitaal zoeksysteem aangeschaft om het rapport alsnog te vinden", zegt een woordvoerder.