'Tientallen liquidaties door Oekraïense geheime dienst SBU'

The Washington Post heeft een onthullend artikel gepubliceerd over de Oekraïense veiligheidsdienst SBU. Volgens de krant is de dienst verantwoordelijk voor tientallen liquidaties tijdens de oorlog met Rusland, zoals de autobom in Moskou die vorig jaar de dochter van politiek denker Aleksandr Doegin doodde.

Het artikel suggereert dat zijn 29-jarige dochter onbedoeld werd gedood; de 61-jarige Doegin was volgens functionarissen het daadwerkelijke doelwit. De krant vertelt in detail hoe de bomaanslag werd uitgevoerd.

Ook wordt geschreven dat de SBU achter de drone-aanval op het dak van het Kremlin zat, en ook achter twee bomaanslagen op de Krimbrug. Oekraïense betrokkenheid bij al deze acties werd al aangenomen, en in sommige gevallen later ook bevestigd vanuit Kyiv. Maar nu wordt door de Amerikaanse krant stellig beschreven dat deze acties onderdeel zijn van een omvangrijke schaduwoorlog van Oekraïne tegen Rusland.

The Washington Post baseert zich op gesprekken met tientallen huidige en voormalige functionarissen. Het gaat om Oekraïense, Amerikaanse en westerse anonieme bronnen. Het dagblad schrijft dat het cruciale details heeft gecontroleerd met aanvullende bronnen.

'CIA investeerde miljoenen in SBU'

Het artikel benoemt een nauwe verbondenheid tussen de Amerikaanse CIA en de Oekraïense SBU. De Amerikaanse geheime dienst zou sinds de Russische annexatie van de Krim in 2014 tientallen miljoenen dollars hebben geïnvesteerd in de Oekraïense dienst. Het gaat volgens de auteurs bijvoorbeeld om training en het aanleveren van apparatuur. Nog altijd is de CIA "significant" aanwezig in Kyiv, aldus functionarissen.

Volgens de krant ontkent Washington stellig directe betrokkenheid tussen de CIA en de liquidatie- en sabotageoperaties. De CIA zelf heeft niet gereageerd op vragen.

'Zorgen in Kyiv en Washington'

De Oekraïense liquidaties bemoeilijken de samenwerking met de CIA, schrijft de krant. Het heeft geleid tot "zorgen over medeplichtigheid en ongemak bij sommige functionarissen in Kyiv en Washington".

Volgens de geïnterviewden vonden de liquidaties onder meer plaats in door Rusland bezet gebied in Oekraïne, evenals op Russisch grondgebied. De doelwitten waren Russische functionarissen in bezette regio's, militaire officieren, veronderstelde Oekraïense collaborateurs en prominente voorstanders van oorlog.

Als voorbeeld wordt een onderzeeërcommandant in de Russische stad Krasnodar genoemd. Hij werd in juli dit jaar doodgeschoten terwijl hij aan het joggen was in een park. Ook verwijzen de anonieme bronnen naar de dood van een militaire blogger in Sint-Petersburg in april dit jaar. De 40-jarige Vladlen Tatarsk werd gedood door een explosie in een café. Volgens de Russische autoriteiten raakten bij die aanslag ook zestien burgers gewond.

'Bom verstopt in kattenreismand'

De bomaanslag op journalist Darja Doegina, de dochter van de ultranationalistische Doegin, gebeurde in augustus vorig jaar. De krant beschrijft dat de SBU vier weken voor de ontploffing een explosief had geplaatst in een SUV. De bom zou verstopt hebben gezeten in een geheim compartiment in een kattenreismand.

De SUV met het explosief werd tot ontploffing gebracht toen Doegina erin reed. De Russische veiligheidsdienst FSB wees na de aanslag de Oekraïense geheime dienst aan als dader. Volgens de FSB was de liquidatie het werk van een Oekraïense vrouw met een 12-jarige dochter. Die informatie komt overeen met het artikel van The Washington Post, dat spreekt over een moeder met haar 12-jarige dochter die de bom de Russische grens hadden overgesmokkeld vanuit Estland.

'We zijn geen criminelen'

Aanvankelijk ontkenden de Oekraïense autoriteiten betrokkenheid bij deze aanslag. "We zijn geen criminele staat zoals Rusland", zei een adviseur van president Zelensky. Maar volgens de krant wordt inmiddels wel door Oekraïense functionarissen bevestigd dat de SBU erachter zat.

Hoewel het niet bedoeling was om Doegina te doden, was zij volgens de geraadpleegde Oekraïense bronnen geen onschuldig slachtoffer. "Ze was de dochter van de vader van Russische propaganda", wordt een van hen geciteerd. Doegina was als journalist openlijk een groot voorstander van de Russische invasie.