Noorse auteur Jon Fosse winnaar Nobelprijs voor Literatuur
De Nobelprijs voor de Literatuur gaat dit jaar naar de Noorse auteur Jon Fosse. De jury prijst de 64-jarige Noor "voor zijn vernieuwende toneelstukken en proza die stem geven aan het onzegbare".
Fosse schreef onder meer toneelstukken, romans, poëziebundels, essays, kinderboeken en vertalingen. Hij schrijft voornamelijk in het Nynorsk, een variant van het Noors. Het is gebaseerd op oude dialecten, waardoor Fosse ook gebruikmaakt van oud aandoende namen en vormen van woorden en daarmee een bepaalde archaïsche sfeer creëert. Werken als Slapen, Ik is een ander en Een nieuwe naam werden in het Nederlands vertaald.
Fosse groeide op in de provincie Hordaland, in het zuidwesten van Noorwegen, en schrijft voornamelijk voor toneel. Hij schreef al meer dan 24 stukken, die over de hele wereld zijn gespeeld. Fosse wordt daarom door de jury geroemd als "een van de meest gespeelde toneelschrijvers ter wereld", maar die ook steeds meer erkend wordt voor zijn proza.
Die erkenning is een hele eer, zegt Fosse, die naar eigen zeggen eigenlijk niet zo verrast was. "Ik was verrast, maar tegelijkertijd ook niet verrast. Ik heb de afgelopen tien jaar voorzichtig voorspeld dat dit zou kunnen gebeuren", zegt de schrijver tegen de Noorse omroep NRK. "Het was voor mij een groot genoegen om het telefoontje te krijgen."
De Nobelprijs voor de Literatuur wordt uitgereikt sinds 1901. Achttien voor het leven benoemde leden uit de literaire wereld bepalen samen als de zogeheten Zweedse Academie wie de prijs krijgt. De winnaar ontvangt 11 miljoen Zweedse kronen, dat is omgerekend bijna 950.000 euro.
Vorig jaar ging de prijs naar de Franse schrijfster Annie Ernaux. Zij is vooral bekend door haar roman De Jaren uit 2008. De jury prees haar voor de "moed en klinische scherpte" waarmee ze "de wortels, vervreemding en collectieve beperkingen van het persoonlijke geheugen blootlegt".
De prijs is de vierde Nobelprijs waarvan de winnaar is bekendgemaakt. Eerder deze week kwamen al de winnaars voorbij voor de prijzen voor Geneeskunde, Natuurkunde en Scheikunde.
Morgen volgt de Nobelprijs voor de Vrede. Die wordt als enige niet in de Zweedse hoofdstad Stockholm bekendgemaakt, maar in de Noorse hoofdstad Oslo. Dat is volgens het testament van Alfred Nobel, uitvinder van dynamiet en oprichter van de prijs. Maandag volgt ten slotte die voor Economie.
