Besluit over benoeming Hoekstra uitgesteld, overleg gaat vanmiddag verder

De milieucommissie van het Europees Parlement heeft gisteravond haar besluit over de benoeming van Wopke Hoekstra tot nieuwe Eurocommissaris Klimaat uitgesteld. Na de hoorzitting die drie uur duurde waren de leden er nog niet van overtuigd dat Hoekstra geschikt is om Frans Timmermans op te volgen als klimaatcommissaris. Vanmiddag komt de commissie opnieuw bijeen.

Vervolgens is het de bedoeling dat donderdag het hele Europees Parlement stemt over Hoekstra's benoeming als klimaatcommissaris. Bij die stemming moet een meerderheid voor Hoekstra stemmen. Pas daarna kan Hoekstra zich pas echt Eurocommissaris Klimaat noemen.

Kandidatuur verdedigen

Na een maand van intensieve voorbereiding verdedigde Hoekstra gisteravond zijn kandidatuur in Straatsburg. Tijdens de hoorzitting van het Europees Parlement gaf hij aan dat hij wil werken aan een wereldwijde kerosineheffing, een maritieme heffing en belasting op fossiele brandstoffen. Ook wil hij de CO2-uitstoot van de EU in 2040 met 90 procent verminderen.

In de video hieronder blikt Hoekstra terug op de hoorzitting:

Hoekstra beantwoordde vragen over zijn klimaatambities, maar moest zich ook verantwoorden voor eerdere uitspraken en zijn werkzaamheden voor Shell en McKinsey en als CDA-leider. Meerdere Europarlementariërs vroegen zich of af Hoekstra's verleden als consultant wel te rijmen valt met Europese klimaatambities. Hij benadrukte onafhankelijk te zullen optreden.

Zijn toezeggingen overtuigden lang niet iedereen. "Het zou verstandiger voor u zijn om te zeggen dat u spijt hebt van dingen", zei Silvia Modig van de Linkse fractie in het Europees Parlement. Daarna kon Hoekstra rekenen op een verdediging vanuit zijn eigen achterban. Waag het niet om ooit een publieke functie te willen vervullen na werk in de private sector, reageerde Tomas Tobé van de christendemocraten spottend.

Kritiek tijdens pandemie

Klimaatverandering en de gevolgen hiervan voor toekomstige generaties zijn voor hem geen abstracte realiteit, zei Hoekstra in de toespraak voorafgaand aan het beantwoorden van de vragen. "Minstens één keer per week vragen mijn kinderen me naar twee dingen: de oorlog in Oekraïne en klimaatverandering."

In het begin van zijn toespraak verwees Hoekstra ook naar de kritiek die hij tijdens de coronacrisis kreeg op zijn harde woorden aan het adres van sommige lidstaten die om steun vroegen. "Aan het begin van de pandemie heb ik onvoldoende rekening gehouden met de moeilijkheden waarmee sommige lidstaten werden geconfronteerd. Ik wil dat u weet dat ik vind dat ik dat anders had moeten doen", zei Hoekstra.

Sceptisch ontvangen

Het zijn niet alleen zijn eerdere opvattingen en uitspraken die ervoor zorgen dat Hoekstra's kandidaatschap met scepsis is ontvangen in Brussel. Volgend jaar er zijn Europese verkiezingen, waardoor de verschillende politieke partijen zich voorbereiden op de campagnetijd. Er hangt vooral veel af van de steun van de Groenen en de sociaaldemocraten voor de benodigde tweederdemeerderheid.

Wettelijk is al vastgelegd dat Europa in 2050 klimaatneutraal moet zijn, maar Europese deskundigen willen dit versnellen naar 90 procent in 2040. Hoekstra zegt dat hij denkt dat Europa daarvoor moet gaan, maar daar klinkt kritiek op vanuit de commissieleden: Hoekstra kan dat als Eurocommissaris Klimaat niet alleen bepalen. Het is ook aan een nieuw parlement en nieuwe commissie, zei Hoekstra.

"Je kunt meer doen als Eurocommissaris", zei Bas Eickhout, fractievoorzitter van GroenLinks over het takenpakket van een Eurocommissaris Klimaat. Hij noemde als voorbeeld transparantie over hoeveel fossiele subsidie er is. Wat gaat Hoekstra precies van de lidstaten vragen, vroeg Eickhout.

Verliefd op ETS

Eickhout hekelde ook de belofte van Hoekstra dat om ervoor te zorgen dat fossiele subsidies geen onderdeel meer uitmaken van de volgende langetermijnbegroting van de EU. "Elke lidstaat heeft al beloofd om fossiele subsidies af te bouwen."

Hoekstra kreeg daarnaast vragen over hoe hij de plannen gaat betalen. Hij verwees bij vragen hierover veel naar het ETS. Het ETS is het Europese systeem voor emissiehandel.

"Ik ben verliefd op ETS", zei Hoekstra. Het bestaat in Europa al sinds 2005 en bepaalt dat bedrijven moeten betalen voor hun CO2-uitstoot. Bedrijven mogen alleen CO2 uitstoten waar ze rechten voor hebben. Vervuilende bedrijven moeten extra rechten kopen waardoor duurzaam produceren loont.

De Groenen legden voorafgaand aan de zitting een vijftal eisen op tafel waaraan Hoekstra moet voldoen. Ze vroegen onder meer om een versnelling van de 'Green Deal'-agenda. Als Hoekstra niet aan hun eisen tegemoet komt, dreigen ze tegen te stemmen of zich te onthouden van stemming.