Afslankklinieken gebruiken diabetesmedicijn waar tekort aan is, mag dat?
Op het diabetesmedicijn Ozempic is al maanden een run. Het medicijn verlaagt de bloedsuikerspiegel, maar mensen lijken er in korte tijd ook tientallen kilo's mee af te vallen. Op dit moment loopt een goedkeuringsprocedure voor een variant, Wegovy, die echt bedoeld is voor obesitaspatiënten. Maar dat wachten afvalklinieken niet af.
Bert Stelder, huisarts en directeur van Healty Weight Clinics, behandelde de afgelopen 2,5 jaar naar eigen zeggen zo'n 800 mensen met Ozempic. Hij zegt de vraag nauwelijks aan te kunnen.
"En dan gaat het niet om die groep die snel van de vakantiekilo's af wil. Wij behandelen mensen met ernstig overgewicht, die geen andere oplossing zien. Obesitas is een ziekte die gepaard gaat met veel lichamelijke en psychische klachten. Mensen staan bij ons onder medisch toezicht."
Volgens de bestaande richtlijnen volgen obesitaspatiënten eerst een intensief lifestyleprogramma via de huisarts. Een deel van de patiënten komt na een jaar mogelijk in aanmerking voor medicatie, bijvoorbeeld het middel Saxenda.
Tot eind van het jaar tekorten
Bij afslankklinieken betalen mensen de behandeling met Ozempic zelf. Artsen schrijven in dit geval een medicijn voor dat voor een ander doel dient. Volgens de wet mag dat. Maar wenselijk is het niet, zegt een woordvoerder van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG).
"Volgens de fabrikant zijn er tot zeker eind van het jaar nog tekorten door een verhoogde vraag. Hierdoor kunnen diabetespatiënten tijdelijk zonder hun vertrouwde medicijn zitten. Zij moeten overstappen op een ander medicijn en kunnen hierdoor extra bijwerkingen ervaren."
Het CBG vindt de invloed die influencers hebben op hun volgers over medicijngebruik zorgelijk. De hype rond Ozempic is hier een voorbeeld van.
Voor Kees van Vugt (60) duurt het reguliere zorgtraject voor obesitaspatiënten te lang. Hij vindt de eisen voor vergoeding via de huisarts te streng:
Vorig jaar telde Nederland meer dan 62.000 geregistreerde gebruikers van Ozempic. Fabrikant Novo Nordisk begon vorige week een campagne met als boodschap het middel alleen te gebruiken waarvoor het bestemd is. Of het middel door afslankklinieken mag worden gebruikt, is volgens een woordvoerder van de fabrikant niet aan hun.
"Het is aan de arts en de patiënt om te beslissen wat de beste behandeling is. Wat voor ons het belangrijkste is, is dat Ozempic beschikbaar is voor de mensen die het het meest nodig hebben."
Stress en financiële problemen
De Nederlandse Vereniging voor Overgewicht en Obesitas plaatst vraagtekens bij de behandelingen die afslankklinieken aanbieden.
"Bij afslankklinieken vindt geen screening plaats volgens de richtlijnen, terwijl wij die wel belangrijk vinden. Zo wordt namelijk de onderliggende problematiek, zoals stress, financiële problemen, genetische aanleg of leefstijl ook aangepakt. Als je dat niet doet, kan je alleen het gewicht wegprikken in plaats van dat je de oorzaak aanpakt. Daarmee los je het echte probleem dus niet op."
