Israël voor de eerste keer ooit op bezoek in Saudi-Arabië
Nooit eerder bracht Israël een diplomatiek bezoek aan Saudi-Arabië, tot vandaag. De Israëlische minister Katz van Toerisme is op een VN-conferentie in de Saudische hoofdstad Riyad. Hij omschrijft het bezoek zelf als een mogelijkheid om het toerisme naar Israël te promoten en internationale banden te versterken.
Het is een nieuw teken van de toenadering tussen de twee landen. Tegelijk bracht de Saudische ambassadeur Nayef al-Sudairi vandaag op zijn beurt een bezoek aan de Westelijke Jordaanoever. Dat wordt gezien als een poging om een diplomatieke rol te spelen in het grootste conflictpunt tussen Israël en de Palestijnen: de Israëlische bezetting van Palestijnse gebieden.
Pro-Palestijns
Dat er sinds de stichting van Israël in 1948 nooit banden zijn geweest met Arabische landen, heeft alles te maken met dat conflict. Net als de meeste andere landen in het Midden-Oosten is Saudi-Arabië uitgesproken pro-Palestijns en tegen de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever.
De Saudische diplomaat sprak bij zijn bezoek vandaag met de Palestijnse president Abbas. Hij beloofde dat Saudi-Arabië zijn best doet om de Israëlische bezetting in te perken en zei dat de Saudische regering "toewerkt naar het stichten van een Palestijnse autonome staat, met Oost-Jeruzalem als hoofdstad".
Israël en Saudi-Arabië laten weinig los over wat de verbeterde betrekkingen zullen betekenen voor het conflict en of er concessies gedaan zullen worden. De Israëlische premier Netanyahu zei eerder dat zijn focus ligt op het normaliseren van de banden met Arabische staten, en nog niet op een oplossing voor het conflict.
Dat proces van het smeden van diplomatieke banden loopt sinds 2020, toen Netanyahu banden aanknoopte met Golfstaten als Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten. Ook tot Egypte, Jordanië en Marokko zoekt Israël al langer diplomatieke toenadering.
Amerikaanse invloed
Voor deze Arabische landen is de erkenning van de Israëlische staat en het aangaan van diplomatieke banden vooral een poging om zo dichter bij de Verenigde Staten te komen, een belangrijke bondgenoot van Israël. Maar de Arabische landen hopen ook toegang te krijgen tot geavanceerde wapens.
De landen stelden eerder ook formeel en informeel het garanderen van de Palestijnse staat als voorwaarde. Maar de nieuwe banden tussen Arabische landen en Israël hebben tot nu toe weinig opgeleverd voor de Palestijnen en Israël heeft in de praktijk ook weinig concessies hoeven doen.
Angst voor Iran
Voor Israël is het hebben van bondgenoten als het rijke Saudi-Arabië uiterst belangrijk, zeker vanwege de gedeelde angst voor Iran. Met de invloed van de Verenigde Staten, bondgenoot van beide landen, is het doel duidelijk om een machtsblok te vormen tegen Iran.
Iran vormt al jaren een grote bedreiging voor zowel de VS als diens Arabische bondgenoten. Het land produceert meer verrijkt uranium dan is afgesproken in 2015, wat de angst bij de VS en EU voor de ontwikkeling van een kernwapen versterkt. Met de genormaliseerde Saudisch-Israëlische banden hoopt de VS dan ook sterk te staan tegenover aartsvijand Iran.
