Steeds meer jonge alleenreizende asielzoekers naar Nederland, wat betekent dat?
Het asielzoekerscentrum in Ter Apel had de afgelopen dagen grote moeite om genoeg opvangplekken te vinden voor alleenstaande minderjarige asielzoekers. Het aantal zogenoemde alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv's) neemt al een paar jaar toe. Hoe ziet deze groep eruit en hoe worden ze opgevangen?
In het eerste halfjaar van dit jaar vroegen 1852 minderjarigen asiel aan in Nederland. Dat waren er er veel meer dan in de eerste zes maanden van 2022, toen het om 1198 aanvragen ging. Het zorgt voor problemen bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Hier is plek voor 55 alleenstaande minderjarigen, maar het komt geregeld voor dat er meer dan 300 jongeren zitten. Het overgrote deel van hen is jongen.
Ook in andere Europese landen steeg het aantal minderjarige asielzoekers, maar in Nederland gaat dat wel met een hoger groeitempo, meldde de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in een onderzoek van vorig jaar. De meeste van hen worden door hun ouders vooruitgestuurd.
Minderjarige asielzoekers hebben recht op opvang, onderwijs en begeleiding. Als ze jonger dan 15 jaar zijn komen zij in een opvanggezin terecht onder verantwoordelijkheid van stichting Nidos. Zijn ze ouder dan 15 jaar, dan komen ze terecht in de kleinschalige opvang van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).
Zij krijgen dus een andere behandeling dan volwassen asielzoekers en worden intensiever begeleid. De leerplicht geldt bijvoorbeeld net als bij Nederlandse kinderen ook voor hen. Bij twijfel over hun leeftijd als ze bijvoorbeeld geen identiteitspapieren hebben, wordt een botonderzoek gedaan.
De meeste minderjarige asielzoekers komen uit Syrië. Voorlopige jaarcijfers van het CBS tonen dat er in 2022 ruim 4200 alleenstaande minderjarige vreemdelingen in ons land waren. Van hen had 2425 de Syrische nationaliteit. Andere landen waar veel minderjarigen vandaan komen zijn Eritrea (605 jongeren in 2022) en Somalië (320 in 2022).
Volgens het IND-onderzoek van vorig jaar kiezen de meesten van de minderjarigen bij vertrek nog niet voor Nederland als eindbestemming. Een deel van hen heeft überhaupt geen keuze omdat ze afhankelijk zijn van mensensmokkelaars die hen hier 'dumpen'. Maar ook het overgrote deel van de mensen die wel een keus hebben, hebben Nederland niet vooraf in hun hoofd zitten.
Een sluitende verklaring voor de populariteit van Nederland, is er niet. Goed geïnformeerde vluchtelingen zullen weten dat de procedures in Nederland beter zijn ingericht dan in sommige andere Europese landen, vermoedt de IND. Hierdoor kunnen ze sneller asiel krijgen of sneller herenigd worden met hun familie. In tegenstelling tot veel andere Europese landen mogen zij zelf een aanvraag doen om hun ouders of andere familieleden naar Nederland te laten komen.
NOS Stories sprak vorig jaar met de Guineese Lhomme, die als minderjarige naar Nederland kwam. Hij vertelde hoe zijn opvang in Nederland ging:
Het is overigens niet zo dat Nederland in absolute aantallen de meeste minderjarige asielzoekers opvangt binnen de Europese Unie. Zo kwamen in 2021 meer minderjarige asielzoekers naar Oostenrijk, Duitsland, België en Bulgarije.
De stijgende aantallen zorgen voor een worsteling: er zijn meer opvangplekken nodig, maar gemeenten staan niet te springen. Staatssecretaris Van der Burg van Asiel overlegde vorige week met COA-bestuurders. Hij zei daarin dat voorrang moet worden gegeven aan alleenstaande asielzoekers en ouders met kinderen in de opvang. Daarnaast vroeg hij om honderden extra plekken voor minderjarigen.
