G20-leiders komen tot gezamenlijke verklaring met compromis over oorlog in Oekraïne

De leiders van de G20 zijn een gezamenlijke verklaring overeengekomen, heeft de Indiase premier Modi laten weten. Dat is een opsteker voor gastheer Modi, want even leek het erop dat de landen het daar voor eerst in de geschiedenis van het samenwerkingsverband niet over eens zouden worden. Er was tot gisteravond grote onenigheid over de manier waarop de oorlog in Oekraïne in de verklaring moest worden opgenomen.

Modi sprak de aanwezigen toe en vertelde onder luid applaus dat alle lidstaten hun fiat hebben gegeven. Hij noemt de verklaring de "meest ambitieuze in de geschiedenis van de G20".

Europese landen, veelal trouwe bondgenoten van Oekraïne, wilden dat de G20 zich gezamenlijk in harde bewoordingen uitsprak over de Russische invasie. Rusland en China wilden dat er überhaupt niet gerept zou worden over de oorlog. Inmiddels is er een tekst opgesteld waar alle G20-leiders zich min of meer in kunnen vinden.

'Niets om trots op te zijn'

Zonder dat Rusland in de verklaring wordt genoemd, stellen de G20-leiders dat men zich dient te houden aan het handvest van de Verenigde Naties, en zich moet onthouden van geweld of het dreigen daarmee om territorium te veroveren. Ook noemen de landen het dreigen met nucleaire wapens of het gebruik daarvan ontoelaatbaar.

Iedereen dient zich volgens de G20 aan het internationaal humanitair recht te houden. Ook zeggen de G20-leiders dat ze gezamenlijk willen laten zien welke negatieve gevolgen de oorlog in Oekraïne heeft voor de wereldwijde economie. Ze noemen vreedzame oplossingen van kritiek belang en zeggen constructieve initiatieven voor een "rechtvaardige en houdbare vrede in Oekraïne" te verwelkomen.

Oekraïne, dat geen lid is van de G20, reageert kritisch. Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken noemt de verklaring "niets om trots op te zijn". "Het is duidelijk dat Oekraïense deelname aan de G20-bijeenkomst deelnemers had kunnen helpen om de situatie beter te begrijpen", aldus het ministerie, dat landen die steviger bewoordingen wilden bedankt. Rusland spreekt van een "afgewogen" verhaal.

Klimaat

In de verklaring komen nog tal van andere onderwerpen aan bod. Zo staan de landen ook stil stil bij de "jaren van opeenvolgende crisis", de aanhoudende uitstoot van broeikasgassen, klimaatverandering, en het verlies van biodiversiteit. Ze spreken zich in dat kader onder meer uit voor duurzame groei en het inzetten op een lage uitstoot van broeikasgassen.

De landen stellen dat de gevolgen van klimaatverandering "wereldwijd worden gevoeld, met name door de armste en meest kwetsbare mensen". Ze herhalen samen dat het belangrijk is dat de opwarming van de aarde, in lijn met het klimaatakkoord van Parijs "ruim onder de 2 graden" wordt gehouden. Pogingen om onder de 1,5 graden te blijven, verdienen de steun van de G20, vinden ze.

Afrikaanse Unie

Eerder werd al duidelijk dat de Afrikaanse Unie lid wordt van het internationale samenwerkingsverband. De unie van Afrikaanse landen, waar ruim 50 landen deel van uitmaken die samen goed zijn voor zo'n 1,3 miljard inwoners, vroeg al zeven jaar om toetreding. Dat het er nu van komt wordt gezien als een belangrijke erkenning voor het continent. Verwacht wordt dat de gemiddeld zeer jonge bevolking van Afrika in 2050 is verdubbeld.

In de marge van de G20-top in New Delhi hebben de EU, VS, India en Saudi-Arabië verder afspraken gemaakt over multinationale havens en sporen. Die moeten het Midden-Oosten en Zuid-Azië nauwer met elkaar verbinden. President Biden spreekt van "eindeloze kansen" en een denkt dat de afspraken bijdragen aan een stabieler en rijker Midden-Oosten.