Munitie met verarmd uranium naar Oekraïne, om tanks uit te schakelen
De Verenigde Staten komen met een nieuw steunpakket aan Oekraïne voor in totaal meer dan een miljard dollar. Onderdeel van die steun is munitie met verarmd uranium.
Volgens minister van Buitenlandse Zaken Blinken is dat bedoeld om Oekraïne te helpen bij het tegenoffensief, maar ook ter afschrikking. Het Verenigd Koninkrijk leverde in maart ook al munitie met verarmd uranium.
Verarmd uranium is een bijproduct van verrijkt uranium, dat wordt gebruikt in nucleaire wapens. Verarmd uranium is lang niet zo gevaarlijk als verrijkt uranium en kan bijvoorbeeld geen nucleaire reactie veroorzaken.
Volgens voormalig commandant landstrijdkrachten Mart de Kruif heeft de munitie een heel hoge dichtheid: "Het is een pijlpunt met een omhulsel die wordt afgeschoten vanuit een kanon of een vliegtuig. Dit soort munitie is primair gemaakt om staal te vernietigen, dus om tanks uit te schakelen."
Heel verrassend is het volgens De Kruif niet dat ook Amerika nu verarmd uranium levert: "De Abrams-tanks die de VS eerder naar Oekraïne stuurde zijn er onder meer voor gemaakt om munitie met verarmd uranium af te schieten." Ook de Challenger-tanks die Groot-Brittannië leverde, zijn daar geschikt voor.
'Rusland gebruikt het ook'
Amerika heeft de munitie al vaker gebruikt, bijvoorbeeld in de Golfoorlog tegen Irak in 1991, de invasie van Irak in 2003 en in Servië en Kosovo. Een woordvoerder van het Pentagon zei tegen persbureau AP dat de munitie in het verleden "de levens heeft gered van vele militairen in de strijd". Daarnaast stelde hij dat veel andere landen ook munitie met verarmd uranium bezitten, waaronder Rusland.
Daar is ook De Kruif van overtuigd: "Het is zeer waarschijnlijk dat Rusland deze munitie ook heeft. Dat zeggen ze daar niet, maar je kan ervan uitgaan dat Rusland alle munitie inzet in deze oorlog."
Toch noemt de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken Rjabkov de Amerikaanse wapenleverantie een "misdaad" en een "escalatie" van Amerikaanse kant.
Gevaar voor de omgeving
De inzet van verarmd uranium is omstreden. Critici wijzen op de gevaren voor de omgeving. Volgens de nucleaire waakhond van de VN komen er kleine hoeveelheden radioactieve stof vrij. Als mensen deeltjes daarvan inademen, kan dat in ernstige gevallen leiden tot nierfalen.
Nucleair expert Edward Geist van de Amerikaanse denktank RAND noemt het een "bug" van de munitie, maar benadrukt dat het niet zo gevaarlijk is als verrijkt uranium. Ook volgens De Kruif kan je de munitie niet veilig noemen: "Maar dat is geen enkele oorlog."
Of de uraniummunitie direct een verschil gaat maken op het slagveld is niet waarschijnlijk: "Oekraïne heeft dit nodig om deze oorlog te blijven voeren en uiteindelijk te winnen. President Poetin hoopt dat het Westen deze wapensteun niet lang volhoudt, maar daar lijkt het vooralsnog wel op."
Ook minister Blinken benadrukt dat het nieuwe steunpakket bedoeld is voor de lange termijn. "We zijn vastbesloten om samen te blijven werken, zodat Oekraïne zijn democratie kan opbouwen en zijn sterke economie kan herbouwen."
