Een nieuw schooljaar, maar zorgen over lerarentekort onverminderd

• Sophie Moerland

  redacteur Binnenland

Voor de regio Midden zit de zomervakantie er op, leerlingen in het primair en voortgezet gaan vanaf deze week weer naar school. Dat betekent een nieuw schooljaar, met opnieuw grote zorgen over het lerarentekort.

Door het lerarentekort lukt het scholen niet altijd om de formatie rond te krijgen. Vacaturewebsite Meesterbaan ziet dat er op dit moment ruim 3400 vacatures online staan, het grootste deel in het voortgezet onderwijs.

"Ieder jaar verbazen we ons weer dat er meer vacatures worden geplaatst. In de eerste zes maanden van dit jaar zaten we op 35.000 vacatures. Vorig jaar waren dat er een kleine 30.000," zegt Danny Smulders van Meesterbaan.

Het vacaturehoogseizoen, dat normaal gesproken in april, mei, juni valt, wordt steeds langer omdat het scholen niet lukt genoeg personeel te vinden. Het begint in maart en loopt door tot september. "Scholen raken in paniek. Afgelopen week werden er 500 vacatures geplaatst. Dat zijn directeuren die in de vakantie inloggen om een vacature te plaatsen. Ze zijn bang dat ze een nieuw schooljaar beginnen zonder een docent voor de klas."

Tekorten en verborgen vacatures

Bij het begin van het nieuwe schooljaar heeft rector van het Rijswijks Lyceum en Van Vredenburch College Maarten Passet 11 fulltime banen openstaan. Eén functie kan door meerdere mensen worden ingevuld. Er worden docenten geschiedenis, biologie, wiskunde, Frans, economie en lichamelijke opvoeding gezocht.

"Normaal gesproken zet je voor de vakantie een vacature uit en vind je iemand, maar dat wordt steeds moeilijker. Totdat we nieuwe mensen hebben gevonden lossen we het intern op. Dat betekent dat leerlingen soms minder les krijgen. Dat kan ten koste gaan van de onderwijskwaliteit. Bovendien is de werkdruk hoog voor docenten." Volgens Passet is deze situatie tot de herfstvakantie houdbaar.

Naast de vacatures die online staan zijn er 'verborgen vacatures'. De school heeft daar een oplossing voor gevonden die volgens de rector niet ideaal is, maar 'langer houdbaar'. Docenten nemen voor de rest van het jaar lessen over, waardoor leerlingen genoeg uur les krijgen. De docenten moeten daardoor wel bepaalde taken afstoten:Ze hebben bijvoorbeeld geen tijd voor het geven van persoonlijke begeleiding.

Ook op het Lingecollege in Tiel , een school met 2150 leerlingen, staan bij de start van het nieuwe schooljaar verschillende vacatures uit. Volgens directeur Peter Schaap kunnen enkele tientallen lesuren niet ingevuld worden. Binnen de teams wordt gekeken hoe uitvallende lesuren opgevangen kunnen worden door onderwijsassistenten of met zelfstandige uren op de leerpleinen.

"Het lijkt logisch om lessen over andere docenten te verdelen. En dat proberen we ook. Maar we zijn daar vanwege de gevolgen voor de toch al hoge werkdruk voorzichtig mee. Bovendien verschuiven we daar de problemen uiteindelijk alleen maar mee", zegt Schaap.

Op het Lingecollege werden in de zomervakantie sollicitatiegesprekken gevoerd. Het aannemen van nieuw personeel is een doorlopend proces geworden. Voorheen kon Schaap in uiterste nood terugvallen op de detacheringsbureaus, maar daar hebben ze volgens hem ook geen mensen.

Ook meer vacatures in mbo

En er zijn niet alleen te weinig leraren; de mensen die wel beschikbaar zijn, zijn vaker minder bekwaam. Dat is een zorg voor het zittende personeel. Deze docenten moeten ingewerkt worden, wat veel tijd en energie kost.

Dat het aanbod van docenten minder is wordt ook duidelijk op de vacaturewebsite. "Je ziet een trend dat een vacature normaal gesproken een kleine twee weken online stond. Dat wordt vaker verlengd naar dertig dagen, of naar zestig dagen omdat het de scholen niet lukt om mensen te werven."

Bovendien worden er in de breedte meer vacatures geplaatst. Meesterbaan plaatste eerst vooral vacatures in het voortgezet onderwijs en het basisonderwijs, maar inmiddels zien ze ook steeds meer vacatures in het mbo.