Gewortelde Marokkanen uitgezet: na 43 jaar in Nederland geboeid op vliegtuig
Samira Jadir
correspondent Marokko
Het is al jaren een heet hangijzer in de relatie tussen Nederland en Marokko: het terugnemen van kansloze asielzoekers door Marokko, die in Nederland zijn afgewezen. Het onderwerp staat vandaag op de agenda van premier Rutte, die voor zijn bezoek aan Marokko in Rabat wordt ontvangen door de Marokkaanse regeringsleider Akhannouch.
Daarbij gaat het met name om de zogenoemde 'veiligelanders', oftewel de immigranten die geen kans maken op een verblijfstatus en geregeld het nieuws halen als overlastgevers.
Begin deze maand bleek dat een deal die in 2021 werd gesloten met Marokko nog tot weinig uitzettingen van deze mensen heeft geleid. Daar moet verandering in komen, zo wil het kabinet. Tegelijk zijn hier gewortelde, maar ongedocumenteerde Marokkanen bang voor wat hen te wachten staat.
Geboeid op vliegtuig gezet
Eén van hen is Mohammed Chayak (45) uit Den Bosch. Hij kwam naar Nederland toen hij 2 jaar oud was; zijn vader was gastarbeider. Met 100 euro op zak werd hij in maart van dit jaar, met zijn handen geboeid, op het vliegtuig gezet naar Marokko.
Door een strafblad verloor hij zijn verblijfsvergunning. In al die jaren in Nederland had Chayak nooit de Nederlandse nationaliteit aangevraagd, waardoor zijn verblijfsrecht kon worden afgenomen. Via een laissez-passer van Marokko (een inreisdocument) werd hij gedwongen uitgezet.
Mohammed zegt radeloos te zijn na zijn uitzetting:
Het lijkt vrij willekeurig voor wie Marokko wel of niet reispapieren wil verstrekken. Bij Ahmed Al Safi uit Utrecht lukte het de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) niet om een laissez-passer te krijgen. Ahmed kwam ook als kind naar Nederland en wilde niet meewerken aan uitzetting naar Marokko. Na vier maanden vreemdelingendetentie werd hij weer op straat gezet, zonder verklaring.
"Ik kreeg van bewakers te horen dat iemand van het Marokkaanse consulaat langs zou komen om me te identificeren, maar ik wilde daar niet aan meewerken", zegt hij. "Toen kwamen ze toch de keuken binnen, waar ik een broodje klaarmaakte. Ik was heel boos daarover."
Tot zijn opluchting werd hij twee dagen later weer op straat gezet. Er was geen document afgegeven. Hij is blij weer vrij rond te kunnen lopen. "Maar dit is ook geen leven. Ik mag hier niks, heb nergens recht op. Als Marokko mij ook niet wil, laat me dan hier gewoon legaal verblijven", verzucht hij.
Hier geboren, maar ongewenst
De DT&V probeert ook de 27-jarige Mohammed naar Marokko te sturen. Hij wil anoniem blijven, om zijn werkgever niet in de problemen te brengen.
Mohammed werd geboren in Leiden, maar kreeg nooit de Nederlandse nationaliteit. Mohammed zat in 2021 al eens in vreemdelingendetentie, maar moest worden vrijgelaten, omdat de rechter in andere zaken oordeelde dat er op dat moment geen zicht was op uitzetting naar Marokko. Dat had alles te maken met de slechte verhoudingen op dat moment tussen Nederland en Marokko.
Daarmee was de kous niet af voor Mohammed. DT&V doet nog steeds pogingen hem uit te zetten. Hij moet zich nu wekelijks melden bij de vreemdelingenpolitie. Mohammed vecht zijn illegale status aan bij de rechter, omdat hij hier is geboren.
Hij beroept zich op de beschermde status van kinderen van gastarbeiders die hier zijn geboren. Tot op heden tevergeefs.
