Griekse kustwacht greep niet in uit angst voor kapseizen
De Griekse kustwacht was bang dat een overvol migrantenschip zou kapseizen als reddingsschepen te dicht zouden naderen. Daarom werd er niet ingegrepen hoewel duidelijk was dat het overvolle bootje makkelijk in de problemen kon komen, zegt een woordvoerder tegen de Griekse publieke omroep ERT.
Zeker 78 mensen kwamen om toen het schip later alsnog omsloeg. 104 mensen konden uit het water worden gered, maar voor het leven van honderden anderen wordt gevreesd. Een zoektocht naar slachtoffers heeft sinds gisteravond geen overlevenden meer opgeleverd.
Uit een tijdlijn die de kustwacht vrijgaf bleek dat er rond 11.00 uur dinsdagochtend een melding over het schip binnenkwam. Een kustwachtvaartuig voer uit om in te grijpen en een helikopter werd ingezet om alvast poolshoogte te nemen. Uit de eerste waarnemingen werd duidelijk dat de kleine vissersboot overvol was.
Twee schepen in de buurt werd gevraagd hun koers bij te stellen om hulp te verlenen. Zij voorzagen de opvarenden van voedsel en water.
Tussen 15.30 en 21.00 uur was er regelmatig contact met het schip. Volgens de kustwacht gaven de opvarenden daarbij herhaaldelijk aan naar Italië te willen varen. Elke hulp van de kustwacht werd geweigerd. Er leken ook niet direct problemen te zijn, omdat de koers en snelheid van het schip constant bleven.
Anderhalf uur voor middernacht arriveerde het uitgevaren kustwachtschip in de buurt van het migrantenschip. Er werd besloten de situatie vanaf een afstandje te volgen, om te voorkomen dat paniek of onrust aan boord het precaire evenwicht van het schip zouden verstoren.
Geen reddingsvesten
Kort voor 02.00 uur kwam er bij de kustwacht een nieuw bericht binnen vanaf het schip, dat de motor defect was. Kort daarna zwenkte het schip naar rechts en naar links en kapseisde. Binnen een kwartier was het onder water verdwenen. Haast niemand van de opvarenden had een reddingsvest.
Bij het zinken viel een aantal opvarenden overboord. De kustwacht begon meteen met een reddingsoperatie. Van de 104 mensen die konden worden gered, liggen er 29 nog in het ziekenhuis, voornamelijk met onderkoelingsverschijnselen. Anderen zijn in een loods in de stad Kalamáta opgevangen, het is de bedoeling hen snel over te brengen naar een migrantencentrum in Athene.
'Het ging heel snel'
"Ze vertelden dat het heel snel ging", zegt een Griekse psycholoog die de overlevenden bijstaat. "Ze probeerden zich vast te houden aan elkaar en zich uit te kleden, vanwege het gewicht." Communiceren met de overlevenden gaat moeilijk omdat ze slecht Engels spreken en in shock zijn.
"Ze willen vooral snel contact opnemen met hun familie om te vertellen dat ze het overleefd hebben", zegt een woordvoerder van de VN-vluchtelingenorganisatie die de groep bezocht. "Ook blijven ze maar vragen naar de vermisten. Velen hebben vrienden of familieleden die kwijt zijn."
In deze video vertellen hulpverleners wat ze aantroffen:
Onder de geredde personen zijn vooral jonge mannen uit met name Egypte en Syrië, onder wie acht minderjarigen. Getuigen zeggen dat vrouwen en circa honderd kinderen in het ruim werden ondergebracht omdat de zee onstuimig was. Hoeveel mensen daar vastzaten toen het schip zonk, wordt misschien nooit duidelijk: het schip zonk op een van de diepste plekken van de Middellandse Zee.
De lichamen die zijn geborgen worden overgebracht naar Athene voor identificatie. Er worden foto's van hun gezicht gemaakt en dna afgenomen.
In de Middellandse Zee zijn sinds 2014 meer dan 21.000 mensen om het leven gekomen bij de oversteek naar Europa. De dodelijkste scheepsramp vond in 2015 plaats voor de Libische kust, toen een vrachtschip met 1100 mensen aan boord verging. Slechts 28 opvarenden werden gered.
