Overvol rampschip al uren gevolgd door Griekse kustwacht

Het overvolle visserschip dat in de nacht van dinsdag op woensdag verging op de Middellandse Zee werd al uren voor de ramp nauwlettend gevolgd door de Griekse kustwacht. Er werden schepen naartoe geleid om hulp te verlenen en een kustwachtvaartuig was nabij toen het daadwerkelijk misging.

Er worden na de ramp nog honderden migranten vermist. 79 doden zijn geborgen en ruim honderd overlevenden zijn uit zee gehaald. Op foto's die een kustwachthelikopter enkele uren voor het vergaan van het schip maakte, is duidelijk te zien dat er veel te veel passagiers aan boord van het schip waren.

Hulporganisatie Alarm Phone meldde gisteren dat dinsdagmiddag duidelijk werd dat er problemen waren met het schip. Een opvarende belde het noodnummer, maar de verbinding werd verbroken voordat er details konden worden gegeven.

Hoewel het herstellen van contact moeilijk was, wist de organisatie in de uren daarna naar eigen zeggen nog tien keer contact te krijgen met opvarenden. Door technische problemen verliep de communicatie moeizaam, maar de bellers wisten wel te melden dat de kapitein het schip had verlaten met een bootje en dat ze vreesden de nacht niet te zullen overleven.

De Griekse president bezocht gisteren de plek waar overlevenden zijn ondergebracht:

In een persbericht schrijft de Griekse kustwacht rond 11.00 uur een melding over het schip te hebben ontvangen. Een reddingsboot voer uit en een helikopter werd uitgezonden om poolshoogte te nemen. De kustwacht zag dat het schip te veel opvarenden had en niemand reddingsvesten droeg, maar stelde ook vast dat het met een constante snelheid een vaste koers voer.

De kustwacht meldde verder dat opvarenden herhaaldelijk meldden geen hulp nodig te hebben. "We willen alleen maar doorvaren naar Italië", zou de boodschap zijn geweest. Desalniettemin werd aan twee vrachtschepen gevraagd hun koers aan te passen, zodat er hulp kon worden geboden. Die schepen leverden water en voedsel.

Het uitgezonden schip van de kustwacht naderde het vaartuig dinsdagavond laat, maar bleef op afstand. Het zag hoe het schip kort na 02.00 uur naar rechts afweek, een scherpe bocht naar links maakte en kapseisde. Binnen een kwartier was het schip gezonken, op zo'n 75 kilometer van de Griekse kust, een plek waar de zee kilometers diep is.

Het schip zonk zo'n 75 kilometer voor de kust van Peloponnesos:

De overlevenden die uit het water konden worden gered, zijn opgevangen in loodsen in de stad Kalamáta. Op zee wordt nog gezocht naar drenkelingen door vaartuigen van de kustwacht en marine en door zeilschepen, samen met een marinehelikopter en een drone van de Europese grenswacht Frontex. Harde wind bemoeilijkt die reddingsoperatie.

Getuigen zeggen dat er tussen 500 en 700 mensen aan boord waren, voornamelijk jonge mannen. Er is nog niets bekend over de nationaliteit van de slachtoffers. Het schip was enkele dagen geleden vertrokken uit Libië.

Alarm Phone neemt het de Griekse kustwacht en grenswacht Frontex kwalijk dat de reddingspoging niet veel eerder op gang kwam. "Griekse en Europese autoriteiten waren er helemaal van op de hoogte dat dit schip overvol en niet zeewaardig was, maar toch is er geen reddingsoperatie opgezet."

Pushbacks

Dat de opvarenden klaarblijkelijk aangaven te willen doorvaren naar Italië is voor Alarm Phone geen excuus: de harde opstelling van de Griekse overheid tegenover migranten ligt daaraan ten grondslag, denkt de hulporganisatie. Griekse grenswachten zijn geregeld beschuldigd van pushbacks, het terug naar zee sturen van migranten die de kust hebben bereikt.

"Migranten weten dat duizenden zijn beschoten, geslagen en achtergelaten op zee door de Griekse autoriteiten", schrijft Alarm Phone. "Ze weten dat een ontmoeting met de Griekse kustwacht, politie of grenswacht geweld en leed betekent."

Griekenland heeft drie dagen van nationale rouw afgekondigd.

Klik op onderstaande special van NOS op 3 en zie waar de duizenden vluchtelingen en migranten vandaan komen die de Middellandse Zee oversteken: