Machine stuk en plakkende vloer: het is nog wennen aan statiegeld op blikjes

Blikjes bier en frisdrank vliegen op het moment de winkels uit en worden vanwege het recent ingevoerde statiegeld ook massaal ingeleverd. Veel supermarkten zijn daar nog niet op berekend. Ze worstelen met de hoeveelheid ingeleverde blikjes, extra schoonmaakwerk en kapotte inname-apparaten, zeggen ondernemers tegen de NOS.

Wie afgelopen dagen blikjes wilde inleveren, kwam soms bedrogen uit. "Zeker nu met het mooie weer worden er meer blikjes gekocht en ingeleverd", zegt een woordvoerder van supermarktketen Plus. "Dat geeft uitdagingen: storingen in het emballagesysteem en lekkende vloeistoffen."

"Het is goed dat het statiegeld erop zit", zegt Bert-Jan Oldengarm, eigenaar van een Coop in Zwolle. "Je ziet het ook direct terug: het zwerfafval in de buurt is een stuk minder. Maar het is voor ons heel veel volume om te verwerken en in een winkel met een klein magazijn is dat een groot nadeel."

Schoonmaken van de machine kost zeker een uur, zegt Oldengarm:

Oldengarm krijgt het advies minimaal één keer per week de fles- en blikautomaat schoon te maken. "Dus dat betekent voor ons extra werk. Die handjes heb je niet altijd, ik spring al vaak bij in de winkel. Dan is het op drukke momenten soms ook gewoon wat het is."

"Het is een aardige handeling", zegt ook Danny Hendrikx van een Plus in Gorinchem. "Het apparaat dat we nu hebben, wordt heel snel vies. Mensen gooien het blikje ondersteboven in het apparaat dus frisdrankresten plakken op de grond. Op een nieuw apparaat wachten we nog."

Te laat begonnen

Sinds 1 april kunnen statiegeldblikjes worden ingeleverd. Dat was een uitgestelde datum: in eerste instantie zou het statiegeld op blik ingaan per 1 januari. Supermarkten, producenten en importeurs kregen uitstel mede omdat er onvoldoende machines waren om ingeleverde blikjes plat te persen.

Statiegeld Nederland, de organisatie van het statiegeldsysteem op plastic flessen en blikjes, zegt dat winkels er op 1 april klaar voor waren en dat er op kinderziektes na nu geen excessen zijn. Maar fabrikant van emballage-apparatuur Tomra denkt dat winkels toch iets te laat zijn begonnen met voorbereidingen. "Daar lopen we nu tegenaan", zegt René Hissink.

De directeur van marktleider Tomra zegt dat momenteel zo'n 90 procent van de machines geschikt is voor inname van blik. "Zo'n 10 procent dus niet. Daar komt bij dat de achterkant van de machine vaak nog niet is voorzien van apparatuur dat zo'n blik platslaat, iets wat frisdranklek en dus defecten voorkomt."

Hissink denkt dat de overlast nog maanden zal aanhouden. "De storingen nemen toe. Het kost tijd de juiste apparatuur te installeren: het is specialistisch werk en we hebben net zoals iedereen te maken met personeelstekort. Bij een kapotte machine hoefde je eerst hooguit vier uur te wachten, nu is het soms twee dagen."

Supermarktketen Plus zegt vanwege de drukte in een aantal winkels extra emballagemachines te installeren. Volgens Tomra en Statiegeld Nederland is dat in sommige gevallen inderdaad nodig om filevorming in winkels te voorkomen. "Het is zo'n enorm volume dat we nu verwerken", zegt Hissink. "Zelfs ik schrik daar nog van."

Hij somt op. "We verwerkten zo'n 1,5 miljard petflessen per jaar. Daar komen uiteindelijk 2,5 miljard blikjes bij. Nu zijn dat er dit jaar nog 1,2 miljard. Alleen al sinds april zijn er naar schatting zo'n 300 miljoen blikjes binnengekomen. Het is een gigantische hoeveelheid, ook door het zomerse weer."

Volgens Statiegeld Nederland moet de sector nog wennen aan de nieuwe situatie. "Een machine zal wat vaker moeten worden schoongemaakt en consumenten zullen ervoor moeten zorgen dat die blikjes schoon zijn", zegt directeur Raymond Gianotten.

Hij maakt de vergelijking met het buitenland, waar het statiegeld op blik al langer een feit is: "Dat gebeurt daar zonder noemenswaardige issues. Een kwestie van wennen."