Jacobine Geel trekt zich tijdelijk terug als voorzitter mensenrechtencollege

• Ben Meindertsma en Siebe Sietsma

  onderzoeksredactie

Jacobine Geel heeft haar taken als voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens neergelegd, omdat ze naar eigen zeggen ziek is geworden door de bestuurscrisis. Vorige maand meldde de onderzoeksredactie van NOS en Nieuwsuur dat vier van haar zeven collega's melding tegen haar hebben gedaan van intimidatie, discriminatie en vriendjespolitiek. Inmiddels is de situatie zo geëscaleerd dat de collegeleden er niet meer in slagen samen besluiten te nemen.

In een brief aan haar collega's schrijft Geel dat de melding haar erg heeft geraakt en ze de huidige situatie als onveilig ervaart. "In het belang van mijn gezondheid kan ik onder de huidige omstandigheden mijn dagelijkse taken tijdelijk niet op een aanvaardbare manier vervullen." Ondanks alle hartverwarmende reacties die ze schrijft te hebben ontvangen, ervaart ze ook een "groeiende beklemming van mijn werkelijkheid als voorzitter".

Door het tijdelijke vertrek van Geel, en het opstappen en gedwongen vertrek van vijf andere leden de komende maanden, zijn in het najaar nog maar twee collegeleden over om adviezen te schrijven en zittingen te doen. Het mensenrechtencollege moet oordelen over klachten die burgers indienen over discriminatie en publiceert adviesrapporten op het gebied van mensenrechten. Volgens de wet moet het college uit minimaal negen leden bestaan.

Toeslagenaffaire

De twee overgebleven collegeleden mogen vanwege een tegengesteld belang geen uitspraak doen in een van de ongeveer zestig zaken van gedupeerden van de toeslagenaffaire. Hoe het college ervoor gaat zorgen dat die zaken allemaal behandeld gaan worden, kan een woordvoerder niet zeggen. Er zijn plaatsvervangende leden die ook kunnen worden ingezet, maar die zaten tot op heden geen toeslagenzaken of andere complexere zaken voor.

De ondernemingsraad (OR) heeft twee weken geleden namens het personeel een brandbrief gestuurd aan minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming, met het verzoek om in te grijpen en met de OR in gesprek te gaan over een oplossing. Vanwege de onafhankelijkheid van het college is de minister daar niet op ingegaan, laat zijn woordvoerder weten.

Advocaten en procedures

Ondertussen worden de spanningen in het college steeds juridischer. Twee collegeleden die melding hadden gedaan tegen Geel, en daarna te horen hebben gekregen dat ze niet worden herbenoemd, hebben een advocaat ingehuurd die de raad van advies van het college heeft gesommeerd dat besluit terug te draaien.

Jacobine Geel huurde vervolgens namens het College voor de Rechten van de Mens een advocaat van het gerenommeerde kantoor Stibbe in, om het besluit van de raad van advies te verdedigen. Haar kritische collega's hebben daar weer bezwaar tegen gemaakt, omdat ze niet vinden dat Geel namens het college een advocaat mag inhuren die het opneemt tegen twee eigen collegeleden.

Een deel van het College wilde maandag vergaderen over de toekomst van het Instituut, maar bij de leden van het College was onvoldoende steun en daarom wordt er niet vergaderd.