40.000 wapens ingeleverd in Servië na oproep: 'Ik zal mijn pistool niet missen'

• Julian Buijzen

  redacteur Buitenland

Voorzichtig loopt Radoslav Davidovic naar de grote kast in zijn woonkamer. De kamer staat vol oude meubels, vaak voorzien van een bloemetjesmotief, en schilderijen gemaakt door zijn vrouw. Eenmaal bij de kast haalt hij een klein doosje tevoorschijn met daarin zijn vuurwapen, een klein pistool.

De gepensioneerde tandarts woont samen met zijn vrouw in een flatgebouw in een buitenwijk van Belgrado. Het is een klein appartement, maar een van de slaapkamers doet nog altijd dienst als een kleine tandartspraktijk, waardoor hij nog af en toe patiënten kan helpen.

Het vuurwapen kreeg hij in de jaren zeventig toen hij beveiliger was van jeugdkampen in de bossen. "Ik bewaar mijn pistool hier als mooi aandenken", vertelt hij. "Toen ik een andere baan kreeg, vroeg niemand hem terug. Sindsdien ligt hij hier in de kast."

Davidovic is in Servië lang niet de enige met een vuurwapen. Veel inwoners hebben er nog eentje thuis liggen. Het is het gevolg van verschillende oorlogen die hier in de afgelopen eeuw hebben plaatsgevonden.

Ondanks de vele wapens komen grote schietpartijen in het land zelden voor. Tot Servië begin mei werd opgeschrikt door twee grote schietpartijen vlak na elkaar. In totaal vielen er achttien doden. Het land was in shock, 'dit nooit meer' was de gedachte. De populistische president Vucic besloot dat het aantal vuurwapens drastisch verminderd moest worden.

Strengere wetgeving

Nieuwe wapenvergunningen worden daarom de komende twee jaar niet uitgegeven en alle bestaande vergunningen worden tegen het licht gehouden. Eigenaren moeten daarbij onder meer een psychologische test doen.

Ook kan iedereen sinds enkele weken zonder problemen zijn wapen inleveren bij ieder politiebureau, ook als je geen wapenvergunning hebt. De regeringscampagne had resultaat: in totaal zijn tot nu toe zo'n 40.000 wapens ingeleverd.

Hoeveel wapens zijn er?

Maar dat lijkt bij lange na niet genoeg. Niemand weet hoeveel wapens er in Servië circuleren. De politie spreekt over 900.000 legale vuurwapens. President Vucic had het over 400.000, om het twee dagen later aan te passen naar 700.000. En dan zijn de illegale wapens nog niet meegerekend.

Predrag Petrovic van het Belgrade Security Centre doet onderzoek naar het aantal vuurwapens. Zijn stichting gokt dat er in totaal zo'n 1,5 tot 3 miljoen vuurwapens in privébezit zijn op een bevolking van 6,8 miljoen.

"De belangrijkste reden dat veel Serviërs nog een wapen hebben, is een gevoel van onveiligheid", vertelt Petrovic. "Ze bewaren de wapens voor mogelijke rampen of oorlogen in de toekomst, zodat ze zichzelf kunnen beschermen."

Hij twijfelt of de inzamelingsactie van president Vucic zin heeft. "De actie duurt maar een maand en met zoveel wapens in het land is dit een druppel op een gloeiende plaat."

Ook vragen veel Serviërs zich af of het aantal wapens in het land wel de oorzaak is van de schietpartijen. Zij wijzen naar de geweldscultuur die er in het land heerst en waar volgens hen ook de president zich schuldig aan maakt.

De oproep om je wapens in te leveren heeft in ieder geval wel invloed gehad op Radoslav Davidovic. Hij heeft een vergunning voor het wapen, maar heeft toch met zijn vrouw bij een inleverpunt geïnformeerd hoe hij het pistool kan inleveren.

De vergunning staat op zijn naam en mocht hij in de komende jaren overlijden, wil hij zijn vrouw en kinderen niet tot last zijn met een pistool dat ineens illegaal is geworden. De politie komt het pistool daarom binnenkort bij hem thuis ophalen.

Missen zal hij zijn pistool niet: "Ik heb er een foto van genomen als herinnering, dan kan ik er altijd nog een keertje naar kijken."