Een brug naar Sicilië? 'Ik geloof het pas als ik het zie'

• Heleen D'Haens

  correspondent Italië

Kijk je vanuit de Siciliaanse stad Messina in de richting van het Italiaanse vasteland, dan hoef je niet eens met je ogen te knijpen om dat vasteland aan de overkant te zien liggen. Op het smalste punt is de zeestraat maar 3,6 kilometer breed. Maar voor veel mensen is dit korte stukje een langdurige bron van ergernis.

Wie van de ene naar de andere kant wil, is nu nog afhankelijk van de boot. Die biedt een relatief vlot traject voor voetgangers, maar is een dure en tijdrovende onderneming voor wie met de auto of de trein oversteekt. De regering-Meloni wil aan die ergernis een einde maken: vorige week keurde het parlement een wet goed waardoor kan worden begonnen met de bouw van een brug.

Hoe tijdrovend de oversteek nu is, zie je als je de trein neemt van Sicilië naar het vasteland. Die gaat gewoon op de boot:

Het idee voor een brug over de Straat van Messina is allesbehalve nieuw. Volgens de Romeinse historicus Plinius de Oudere bouwde een Romeinse consul in 251 voor Christus al een tijdelijke brug om gevechtsolifanten die waren buitgemaakt in de oorlog tegen Carthago over te brengen naar het vasteland en tentoon te stellen in Rome.

Tientallen jaren later zou de Carthaagse veldheer Hannibal, bekend van zijn tocht met olifanten over de Alpen, dezelfde route hebben gebruikt om gevechtsolifanten van Sicilië naar het vasteland te brengen.

Boost voor Siciliaanse economie

In de moderne geschiedenis is het niet de oorlog, maar de economie waarmee het idee van een brug wordt gerechtvaardigd. Sneller transport van Siciliaanse goederen naar het vasteland en omgekeerd zou het gehele zuiden van Italië een enorme impuls geven. Bovendien zou het bouwproject tienduizenden arbeidsplaatsen creëren.

Om die reden staat de brug al decennialang in de partijprogramma's. In 2006 gaf toenmalig premier Berlusconi een bedrijf opdracht om met de bouw te beginnen. Maar zijn opvolger Romano Prodi, die financieel orde op zaken moest stellen in Italië, zag het project als geldverspilling en annuleerde het.

Toch bleef ook daarna de Ponte sullo Stretto hoog op de politieke agenda staan. Zo hoog, dat in de loop der jaren volgens de Italiaanse rekenkamer 1,2 miljard euro is uitgegeven aan haalbaarheidsstudies. "Het is duurder om de brug niet te bouwen, dan om hem wel te bouwen", merkt minister van Transport Matteo Salvini graag op.

Maar al pakt de regering het project nu officieel weer op, de twijfel over de haalbaarheid blijft bestaan. De regio Calabrië, op het vasteland, is de thuishaven van de 'ndrangheta, de machtigste maffiaorganisatie van Italië. Die zal zich ongetwijfeld mengen in een bouwproject van deze omvang.

Een tweede punt van zorg is de aardbevingsgevoeligheid van het gebied. Luciano Scarfì, seismoloog bij het Nationaal Instituut voor Geofisica en Vulcanologie, toont een kaart van alle gemeten aardbevingen in het gebied in de laatste veertig jaar. Op zijn scherm is de Straat van Messina te zien, omringd door rode puntjes: "Iets minder dan duizend."

"De meeste van die bevingen zijn niet door mensen opgemerkt; slechts af en toe gaat het om een beving waarvoor mensen gewaarschuwd worden", benadrukt hij. "Maar het toont dat dit gebied heel gevoelig is, en daar moet in de constructie rekening mee worden gehouden."

Europese subsidies

De hangbrug die in 2006 werd ontworpen is volgens minister Salvini met een modernisering geschikt voor al die omstandigheden. Nu de wet is goedgekeurd. hoopt hij volgend jaar met de bouw te beginnen.

De voorlopige begroting bedraagt 13,5 miljard, maar nota bene de regering zelf zou er niet van opkijken als dat bedrag oploopt. Zodra de plannen klaar zijn, wil Salvini daarom een aanvraag indienen om Europese subsidies te krijgen. Zijn hoop is dat in 2032 de eerste auto's van Sicilië naar het vasteland kunnen rijden.

Maar op de ferry vanuit Messina zijn de Sicilianen sceptisch. "Ze beloven die brug al vijftig jaar. Ik denk niet dat het dit keer lukt", verzucht een reiziger. "Ze kunnen beter eerst hun geld stoppen in betere snelwegen en treinverbindingen op Sicilië zelf", vindt zijn vrouw. "Anders heeft zo'n brug weinig zin."

Op het hele dek van de boot gelooft geen enkele Italiaanse passagier echt dat de brug er zal komen, ook al hopen velen van wel. Zo ook de 38-jarige Angelo, die dit traject wekelijks aflegt voor werk. "Het zou al heel mooi zijn als ik nog voor mijn pensioen de oversteek wat sneller kan maken."