NCTV: terroristische dreiging toegenomen, onder meer door koranvernielingen

De terroristische dreiging in Nederland is het afgelopen half jaar toegenomen, zegt Pieter-Jaap Aalbersberg, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Volgens de NCTV wordt Nederland door jihadistische organisaties steeds vaker expliciet als doelwit genoemd van een terroristische aanslag

Een aanslag vanuit rechts-extremistische hoek blijft ook "voorstelbaar". De NCTV noemt verder de dreiging van complotdenkers die zich tegen de overheid hebben gekeerd. Daarbij gaat het vooral om eenlingen of kleine groepen.

Ondanks de volgens de NCTV toegenomen dreiging wordt het zogeheten dreigingsniveau niet opgeschroefd. Dat blijft op 3 (van 5) staan, net als bij de laatste meting van november vorig jaar. Dat betekent dat een terroristische aanslag in Nederland voorstelbaar is, maar dat er geen concrete aanwijzingen voor een aanslag zijn.

"Dreigingsniveau 4 houdt in dat de kans op een aanslag reëel is. Daar zijn we nog niet niet aan toe, maar er is wel sprake van een toename van de dreiging", zegt Aalbersberg tegen de NOS.

Koranvernielingen

Volgens de NCTV wordt Nederland door jihadisten als doelwit genoemd als vergelding voor een reeks koranvernielingen. Pegida-voorman Wagensveld vernielde bij verschillende gelegenheden een koran, onder meer bij een protestactie in Den Haag begin dit jaar. Turkije riep daarvoor de Nederlandse ambassadeur in Ankara op het matje.

De dreiging komt uit de hoek van Islamitische Staat (IS), dat de laatste tijd meer aanslagen beraamt in heel Europa. Daarbij zou een aanslag op "Nederlandse belangen" in het buitenland waarschijnlijker zijn dan een aanslag in Nederland zelf. Zo zouden er aanslagplannen zijn tegen het Nederlandse consulaat in Istanbul.

De NCTV stelt dat er in verschillende Nederlandse steden "kleinere of grotere netwerken" van mensen zijn die het jihadistisch gedachtegoed aanhangen, maar die groep wordt niet groter. Het gaat om ongeveer 500 mannen en vrouwen.

Erasmusbrugprojecties

Daarnaast dragen steeds meer mensen rechts-extremistische gedachten uit. De NCTV wijst op de geprojecteerde teksten op de Erasmusbrug tijdens Oud en Nieuw.

"Door in te spelen op de zorgen van de bevolking over het verlies van tradities, cultuur en identiteit proberen rechts-extremisten grotere groepen gevoelig te maken voor de omvolkingstheorie." Dat is een complottheorie die stelt dat de witte Europese bevolking doelbewust wordt vervangen door, voornamelijk islamitische, niet-Europeanen.

Volgens de NCTV wordt het steeds normaler gevonden om dat soort ideeën te hebben, al lijkt het aantal mensen met zulke ideeën het afgelopen jaar niet te zijn toegenomen. Er zijn waarschijnlijk een paar honderd Nederlandstalige aanhangers.

Aalbersberg wijst ook op de antisemitische leuzen op het Anne Frank Huis, in februari. "Dat ging eigenlijk rustig door onze samenleving heen. Twintig jaar geleden hadden we daar anders op gereageerd."

In de vorige update werd al gewaarschuwd voor rechtsextremisten die met complottheorieën het vertrouwen in de democratie ondermijnen. Volgens Aalbersberg is er op dat vlak "niet drastisch iets veranderd". In het rapport dat vandaag aan de Tweede Kamer wordt aangeboden, staat dat er nu "sprake is van een beperkte geweldsdreiging". Op langere termijn bestaat nog steeds de angst dat "anti-institutioneel extremisme" de democratische rechtsorde kan ondermijnen.