Mulder ziet vrije val Anderlecht met lede ogen aan: 'Herken mijn club niet meer'

• Ronald van Dam

  Redacteur en commentator NOS Sport

Er waren tijden dat voetballiefhebbers de naam van Royal Sport Club Anderlecht met respect uitspraken. Maar de 'grote mijnheer' van weleer lijkt hard bezig het lachertje van het Belgische voetbal te worden. Als het dat al niet is.

De roemruchte club uit Brussel, vanavond (21.00 uur) tegenstander van AZ in de kwartfinales van de Conference League, staat op dit moment slechts negende in de Pro League. "Ik herken mijn club niet meer", zegt voormalig Anderlecht-speler Jan Mulder.

Negende! Constant Vanden Stock zou zich omdraaien in zijn graf. Onder de in 2008 overleden oud-voorzitter, die jarenlang het gezicht van de club vormde, veroverde Anderlecht tussen 1971 en 1996 tien Belgische landstitels, zeven keer de beker, twee keer de Europa Cup II (1976 en 1978) en de UEFA Cup in 1983.

Anderlecht stond altijd te boek als een - in de woorden van Mulder - 'elegante club'. Prachtige voetballers als Paul Van Himst, Luc Nilis, Marc Degryse, Romelu Lukaku en Vincent Kompany hebben het paars-wit van Anderlecht gedragen.

En ook Nederlandse topvoetballers als Mulder, Rob Rensenbrink, Arie Haan en John Bosman speelden voor de inmiddels 114 jaar oude club uit de gelijknamige wijk in Brussel. Van 2003 tot en met 2007 was Anderlecht zelfs vaste klant in de groepsfase van de Champions League.

Daar kunnen de supporters van Mauve et Blanc vandaag de dag alleen nog maar van dromen. Het laatste landskampioenschap dateert van het seizoen 2016/2017, de laatste keer dat Anderlecht de Belgische beker won was vijftien jaar geleden. En de afgelopen drie seizoenen bleef de club verstoken van Europees voetbal. Zo bezien is het bereiken van de kwartfinales van de Conference League al heel wat.

Gevallen reuzen

"Vijf jaar geleden zouden ze bij Anderlecht hun neus nog hebben opgehaald voor iets als de Conference League", zegt Filip Joos, voetbalcommentator bij de VRT in België. "Maar kijk naar Feyenoord vorig seizoen. Uiteindelijk is het toch leuk als je de finale in Albanië mag spelen, ook al is het maar de Conference League. Het is het toneel waar gevallen reuzen kunnen schitteren."

Waar het misging voor Anderlecht? Joos: "Het is begonnen onder voorzitterschap van Roger Vanden Stock, zoon van clublegende Constant Vanden Stock, die de erfenis van zijn vader probeerde voort te zetten. Maar de tijden veranderden. Je moet er begrip voor hebben dat Anderlecht niet meer met de Europese top meekon."

"Maar dat was het niet alleen. Wanbeleid en vriendjespolitiek op het managementvlak, een verouderde spelerskern, geen inkomsten meer uit uitgaande transfers, een soort droogte in de jeugdopleiding en daardoor grote financiële zorgen."

Nauwelijks te begrijpen

"Wat is daar in hemelsnaam gebeurd?", vraagt Mulder, die van 1965 tot en met 1972 voor Anderlecht speelde en met de club vier keer Belgisch kampioen werd, zich af. "Dubieuze makelaars, dubieuze praktijken, schulden en oud-topman Herman van Holsbeeck die samen met een aantal anderen wordt vervolgd, omdat ze de nieuwe eigenaar te veel zouden hebben laten betalen", somt hij op.

"Als ik mijn vrienden en omstanders beluister, valt het allemaal nauwelijks te begrijpen."

Die nieuwe eigenaar is de in de farmaceutische industrie rijk geworden Marc Coucke. Hij kocht Anderlecht in 2017. Joos: "Een flamboyant mens dat als eigenaar van KV Oostende de gewoonte had om één minuut na het eindsignaal al schlagers te staan zingen in de businessclub. Coucke kwam er al gauw achter dat hij dat bij een sjieke club als Anderlecht niet kon doen en schoof zijn vriend Wouter Vandenhaute als voorzitter naar voren."

Flamboyante eigenaar

Volgens Joos was dat voor Vandenhaute, die zijn vermogen als tv-producent vergaarde, een droom die uitkwam. "Hij is een ongelooflijk goede lobbyist, die overal tussen zit. Maar ook Vandenhaute heeft als uitvoerend voorzitter inmiddels een stap teruggedaan. Je zit nu dus met een flamboyante eigenaar die niet zijn flamboyante zelf kan zijn en een uitvoerend voorzitter die niet kan uitvoeren, waar het in diens hele wezen toch omdraait. In dat vacuüm zit de club."

In technisch opzicht wordt Anderlecht nu geleid door twee Denen: sportief directeur Jesper Fredberg, die deze functie voorheen bij Panathinaikos vervulde, en trainer Brian Riemer, voormalig assistent-coach bij Premier League-club Brentford. Mulder: "Coucke wilde Vincent Kompany als trainer, maar die moest van Vandenhaute weer weg. En nu staan er twee Denen aan het hoofd. Dat klinkt misschien minachtend, als ik het zo zeg. Zo bedoel ik het niet, maar toch..."

Mulder vindt dat de naam van de club te grabbel is gegooid. "Vroeger wilden jongetjes bij Anderlecht voetballen. Dat verlangen neemt snel af. De elegantie is er vanaf. Al dat gedoe bezoedelt mijn verleden."

"Goed, ik ben Anderlecht niet, maar als ik met een clubicoon als Paul Van Himst spreek, proef ik dat ook bij hem. Kijk naar Duitsland, waar grote namen als Kaiserslautern en HSV in de vergetelheid zijn geraakt. Als Anderlecht niet oppast, gaat het ook die kant op."

Club Brugge dé club

Joos is minder negatief gestemd. "Ik zie Anderlecht over vijf jaar wel weer meedoen om de titel, al heeft Club Brugge de fakkel als dé club van België overgenomen. Anderlecht heeft altijd een goede jeugdopleiding gehad, maar niet elke jeugdspeler heeft het niveau. En soms gaan ze te vroeg weg, zoals Jeremy Doku die naar Rennes vertrok. Niet goed voor hem, niet goed voor Rennes en niet goed voor Anderlecht."

Over de kansen van Anderlecht tegen AZ zegt Mulder: "AZ is de laatste weken niet zo best, maar de club wordt goed geleid, zowel technisch als sportief. Ze spelen mooi, aanvallend voetbal."

Joos: "Er zijn wel wat lichtpuntjes bij Anderlecht. Zeno Debast speelt goed. Bart Verbruggen is op zeker jullie nieuwe keeper van Oranje. En Jan Vertonghen doet het beter dan verwacht. Weet je, Anderlecht wil altijd mooi voetballen. Maar inmiddels snappen ze dat het in Europa ook wel wat minder mooi mag. Dan maar niet 'de stijl van het huis'."