Boa's op speciale asielopvang in Hoogeveen mogen geen geweld gebruiken
Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) die geweld gebruiken op de speciale asiellocatie in Hoogeveen mogen dat niet. Ze zijn daar niet bevoegd, concludeert de Inspectie Justitie en Veiligheid na onderzoek.
In sommige gevallen mogen boa's geweld gebruiken, maar daarvoor moeten zij een speciale bevoegdheid hebben van het ministerie van Justitie en Veiligheid. In dit geval hebben ze die niet gekregen, zegt de inspectie.
Asielzoekers die in reguliere opvanglocaties overlast veroorzaken, worden in Hoogeveen naar de zogeheten 'handhaving- en toezichtslocatie' gebracht. Daar geldt een streng regime: de hekken zitten op slot, ze krijgen geen leefgeld en er lopen boa's rond die handboeien bij zich hebben.
Problematische situatie
Omdat het een speciale locatie betreft, zijn er naast medewerkers van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) ook boa's in dienst van de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O), een afdeling van de Dienst Justitiële Inrichtingen.
Hun optreden is echter niet wetmatig, schrijft de Inspectie. Wanneer er een onwenselijke of onveilige situatie ontstaat, wordt een asielzoeker "met dwang naar de grond gebracht". Volgens de Inspectie is dat dus niet toegestaan. De boa's mogen het niet, mede omdat de locatie in Hoogeveen geen gevangenis is. De inspectie stelt dat de DV&O zijn boa's in een problematische situatie heeft gebracht.
Geen geweld toegestaan
Het is niet de eerste keer dat de Inspectie staatssecretaris Van der Burg op de vingers tikt. Vorig najaar concludeerde de inspectie dat medewerkers asielzoekers uitlachten, beledigden, sloegen en schopten.
Aanleiding voor het initiële onderzoek was een publicatie van NRC over de geweldsincidenten in Hoogeveen. Het COA bleek geweldsincidenten tegen alleenstaande minderjarigen verzwegen te hebben voor hun voogden en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.
Het oordeel van de inspectie betekent nu dat niemand op de locatie in Hoogeveen bevoegd is om geweld te gebruiken als de situatie daarom vraagt. Fouilleren mag ook niet. Het ministerie van Justitie en Veiligheid, het COA en de DV&O moeten de opvanglocatie op een andere manier inrichten, oordeelt de inspectie.
Staatssecretaris: het mag wel
Staatssecretaris Van der Burg zegt dat hij anders tegen de zaak aankijkt dan de inspectie. Volgens Van der Burg mogen boa's op de speciale opvanglocaties in onveilige situaties dwang en geweld gebruiken. Dat kan op basis van hun "wettelijke taak in het vreemdelingentoezicht", zegt hij in reactie op de brief van de inspectie.
Van der Burg stelt dat zo de veiligheid van zowel medewerkers als bewoners kan worden gehandhaafd: "Uiteraard geldt hierbij het uitgangspunt dat boa's proportioneel omgaan met de inzet van geweldsmiddelen."
De staatssecretaris wil wel met een aantal aanbevelingen van de inspectie aan de slag. Zo krijgen medewerkers op de speciale afdeling in Hoogeveen extra training en wordt er gekeken naar het opzetten van een onafhankelijke klachtencommissie.
