'COA al in 2016 gewezen op risico krappe financiering zorg asielzoekers'

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) werd al in 2016 gewezen op de risico's van een krappe financiering van de medische zorg voor asielzoekers. Dat blijkt uit onderzoek van Trouw, platform Investico en de Groene Amsterdammer.

Het verantwoordelijke bedrijf, Gezondheidszorg Asielzoekers (GZA), krijgt de zorg sinds vorig jaar zomer niet meer overal geregeld. Uit cijfers van het bedrijf blijkt dat op steeds meer locaties geen zorgverleners van GZA meer aanwezig zijn, schrijft Trouw.

Het COA werd bij de aanbestedingsprocedure in 2016 al gewezen op deze gevaren. Hierbij was het "een absolute randvoorwaarde" dat de zorgverlener snel kon inspelen op wisselende aantallen asielzoekers, schrijft Trouw. Maar het COA wilde daar niet extra voor betalen, blijkt uit documenten die de journalisten opvroegen.

Zorgbedrijven die interesse hadden in de aanbesteding, waarschuwden het COA dat een beperkte financiering een negatieve invloed kon hebben op de kwaliteit en continuïteit van de zorg voor asielzoekers. Toch won het zorgconcern Arts en Zorg de aanbesteding, met volgens betrokkenen een extreem laag bod, en richtte GZA op.

Geen screening op tbc

Omdat de inschrijving "extreem laag" was, kwam er nog wel extra onderzoek. Hiermee wist het zorgconcern het COA ervan te overtuigen dat het "de opdracht binnen de eisen en zijn aanbieding op een juiste wijze kan uitvoeren", aldus het opvangorgaan.

Toch blijkt uit gesprekken met tientallen artsen, verpleegkundigen en andere betrokkenen dat er op nieuwe locaties vaak geen instructies en medische dossiers waren, schrijft Trouw. Daarnaast uiten de zorgverleners hun zorgen over het opleidings- en ervaringsniveau van verpleegkundigen en doktersassistenten die zonder ervaring aan de slag gaan op een locatie met asielzoekers.

Ook meldde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) begin deze maand dat er gezondheidsproblemen zijn op de crisisnoodopvanglocaties. Deze locaties kunnen alleen medische spoedhulp geven en er is geen medische intake of screening op tuberculose.

Stijgende kosten

Terwijl de kwaliteit van de zorg afgelopen jaren afnam, steeg de prijs. Uit de jaarverslagen van Arts en Zorg blijkt volgens Trouw dat het zorgconcern steeds meer rendement haalt uit de zorg voor asielzoekers.

Omdat GZA de zorg sinds vorig jaar niet meer rond krijgt, koopt het COA nu ook zorg in bij twee detacheringsbedrijven: Just4Care en Arts en Specialist. Zij leveren extra huisartsen, verpleegkundigen en doktersassistenten voor nood- en crisisnoodopvanglocaties.

Ook deze bedrijven verdienen goed aan de asielzorg, zeggen betrokkenen tegen Trouw. Voor een huisarts via Just4Care zou tot 245 euro per uur moeten worden betaald. Dat is ruim twee keer zoveel als het bedrag dat huisartsen normaal in de avonden en weekenden verdienen.

Het COA zegt in een reactie tegen Trouw dat "contractpartijen" verantwoordelijk zijn voor het organiseren van zorg op locatie en voor het zorgpersoneel. Het opvangorgaan zelf wordt naar eigen zeggen gefinancierd op basis van het aantal asielzoekers dat feitelijk in de opvang verblijft. Dit was daarom het uitgangspunt voor de financiering van zorg, aldus het COA.

'Prijs was leidend'

GZA reageert dat in de publicatie van Trouw "een verkeerd en onvolledig beeld" wordt geschetst van de kwaliteit van de zorg. "Wij nemen dan ook afstand van het geschetste beeld."

Ook zegt GDA actief te hebben meegewerkt aan het artikel. Vervolgens heeft de organisatie naar eigen zeggen, "in tegenstelling tot gemaakte afspraken", geen inzicht gehad "in de teksten van het artikel waarin GZA wordt genoemd".

Vluchtelingenwerk Nederland zegt tegen de NOS geschrokken te zijn over de uitkomsten van het onderzoek. "Dat de overheid klaarblijkelijk de laagste prijs leidend heeft laten zijn boven de zorg voor uiterst kwetsbare mensen is buitengewoon ernstig."

De organisatie roept staatssecretaris Van der Burg (Asiel) op om samen met het COA onmiddellijke maatregelen te treffen "om voldoende kwalitatief goede zorg in de opvang te organiseren".