Eerste protest in Suriname sinds recente bestorming parlement

• Sharyfah Bhageloe

  Redacteur online

Een groep betogers heeft vanochtend om 10.00 uur Surinaamse tijd bij het Onafhankelijkheidsplein in de hoofdstad Paramaribo gedemonstreerd. Op die plek liep ruim een maand geleden een protest tegen de regering volledig uit de hand.

Het parlementsgebouw werd toen bestormd en in de binnenstad waren plunderingen. Deze keer verliep het protest aanzienlijk rustiger, met ruim honderd demonstranten en geen geweldsincidenten.

De betoging vanochtend draaide om de Surinaamse kieswet. In augustus bleek dat die in strijd was met de grondwet en internationale verdragen, zoals de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Het kabinet wil uiterlijk dit jaar met een nieuwe kieswet te komen, volgens de demonstranten veel te laat.

Het zijn de eerste protesten sinds 17 februari, toen betogers het aftreden van president Santokhi eisten. Die dag waren er duizenden mensen aanwezig op het Onafhankelijkheidsplein. Bij de bestorming van de Nationale Assemblee werden tientallen mensen gearresteerd.

Plunderingen

Vervolgens werden verschillende winkels in Paramaribo geplunderd. Het winkelcentrum Times Mall in het centrum van de stad ondervond veel schade. De etalage van een schoenenwinkel werd met vuurwapens kapotgeschoten, waarna mensen via de zaak het winkelcentrum betraden. Verschillende winkels werden leeggeroofd.

Uit angst voor plunderingen bleven veel winkels in de binnenstad van Paramaribo vandaag gesloten. Ook was het Onafhankelijkheidsplein, met het presidentieel paleis en het parlementsgebouw, volledig afgezet met dranghekken en beveiligd door politie en militairen.

Gebrek aan personeel

"Het leven wordt steeds moeilijker", zegt een van de initiatiefnemers van het protest, Marge Getrouw, door een megafoon middenin de menigte. Op haar hemd staat de vlag van Suriname.

"Wij kunnen misschien nog ademen, er zijn landgenoten die dat niet meer kunnen." Ze noemt de problemen in de zorgsector als voorbeeld. "Het Diakonessenhuis moet twee operatiekamers sluiten door gebrek aan personeel."

Ook zij is het geweld van vorige maand niet vergeten. "Als u bent gekomen om te ondermijnen, voor geweld en uitdagingen, dan hoort u hier niet thuis", zegt ze tegen de menigte als bij enkelen de gemoederen hoog oplopen.

Ook andere demonstranten leggen uit waarom ze vandaag actievoeren:

Suriname verkeert niet alleen in een politieke crisis, maar verkeert ook al jaren in een economisch dal. Het gemiddelde inflatiecijfer was 52,4 procent in 2022 en het jaar ervoor 59,1 procent. Om het land uit de noodsituatie te helpen trof president Santokhi een regeling met het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

"De lijst van problemen in Suriname is heel erg lang", zegt initiatiefnemer van het protest, Maisha Neus. "Sinds de vorige protesten is er niks veranderd. De brandstofprijzen gaan nog steeds omhoog, net zoals de wisselkoers."

Vier protestleiders, onder wie Getrouw, boden vanochtend een concept voor een nieuwe kieswet aan aan parlementsvoorzitter Marinus Bee.

Aangedaan

Het one person one vote-principe is in het gedrang doordat in minder dichtbevolkte regio's minder stemmen nodig waren voor een zetel. Zo waren er in één district duizend stemmen nodig voor een zetel en in andere 13.000.

Na zo'n twee uur werd de demonstratie beëindigd door de protestleiders om rellen te vermijden. Op dat moment waren er zo'n 150 mensen aanwezig.

President Santokhi toonde zich aangedaan na de protesten van 17 februari. " Suriname verdient dit niet, niemand heeft hier voordeel aan," zei hij.

De regering besloot om te gaan praten met verschillende lagen van de bevolking. Voor deze Nationale Dialoogsessies zijn de afgelopen weken al verschillende voorgesprekken geweest.